İnsan kaynakları yönetiminde performans değerlemesinin etkinliğinin ölçülmesi ve bir uygulama

Abstract

İnsan Kaynakları Yönetiminin önemli işlevlerinden biri olan performans değerlendirmeye gerek kamu kuruluşlarının gerekse özel işletmelerin ilgisi her geçen gün artmaktadır. Özellikle 4857 sayılı iş yasasının yürürlüğe girmesi performans değerlendirmeye ayrı bir önem kazandırmıştır. İş yasası çalışanın performansının düşüklüğünden dolayı işine son veren işletmeye somut deliller ortaya koymasını zorunlu hale getirmiştir. Yani bir işletme bir çalışanın performansının düşüklüğünü belgelerle kanıtlamak zorundadır. Bu gelişmeler işletmeleri performans değerlendirme konusunda daha itinalı bir çalışmaya itmiştir. Bireysel performansın değerlendirilmesi için geliştirilen tekniklerin çok sayıda olması işletmeleri arayışlara itmiştir. Hangi tekniğin daha etkin olacağı hususu işletmeler için araştırma konusu olmuştur. Bu çalışmada Performans değerlemesinin etkinliğini etkileyen faktörler teorik olarak incelenmiştir. Konu ile ilgili olarak hizmet sektöründe faaliyette bulunan iki firmada uygulama yapılmıştır. Yapılan uygulama sonucu toplanan verilerle Anova analizi, t testi, ve regresyon analizi yapılmış ve sonuçlar yorumlanmıştır. Analizler sonucunda bazı sonuçlara ulaşılmıştır. Birinci olarak performans değerlemenin etkinliğini etkileyen faktörlerden katılım ve adaletin çalışanlar için önemli olduğu gözlemlenmiştir. Katılım ve adalet sağlandıkça performans değerleme sisteminden duyulan memnuniyet artmakta. Bu da performans değerlemenin etkinliğine olumlu katkı sağlamaktadır. İkinci olarak performans değerlemenin etkinliğine etki eden faktörlerden geribildirim ve insan kaynakları skorkartının etkin ve doğru olarak işlemesi performans değerlemesinin etkinliğine olumlu katkı sağlamaktadır. Son olarak çalışanların performans değerleme sürecinin bütün aşamalarına dahil edilmesi sistemin etkin olarak çalışmasını ve sistemin doğru sonuçlar üretmesini sağlamaktadır.

There has been a great attention of both public and private sector on the evaluation of performance workers that is one of the important roles of human resource management. This issue has become more important particularly after the enforcement date of Labor Law number 4857. This law enforced the employers to proof concrete argument(s) showing lower performance of the worker with which his/her job terminated. In other words the companies or firms should provide the documents which confirm the lower performance of the employee(s). These developments have directed attention of the firms towards more careful in the performance evaluation. There are many alternative individual performance evaluation techniques. Therefore, firms or companies face some difficulties in the selection of more effective evaluation technique(s). In this study, we, initially, examine the theoretical approaches on the techniques of measurement of effectiveness of performance evaluation. We, further, provide and discuss the results of an application of the performance evaluation techniques to the two companies in services sector in Turkey. In analyzing the data on these two companies, we used the techniques of t-test, ANOVA, and ordinary least square regression. The findings indicate the followings: The first, participation and justice are very important factors for employees in increasing their satisfaction from the system of performance evaluation and job. The second observation is that proper usage of factors of feedback and human resource scorecard increase the effectiveness of performance evaluation. The final finding is that inclusion of all workers in all the steps of the performance evaluation system makes the system to produce more efficient and correct results.