Bipolar bozukluk tanılı remisyon sürecindeki ergenlerin sosyal kognisyon ve nörobilişsel özelliklerinin sağlıklı kardeşleri ve kontroller ile karşılaştırılması

Abstract

Bipolar bozukluk (BB) çoğunlukla genç yaşlarda başlayan, tekrarlayan manik ve depresif epizodlarla seyreden kronik bir hastalıktır. Hastalığa ait en önemli risk faktörü birinci derece akrabada BB tanısı bulunmasıdır. Bu çalışmanın birincil amacı, BB tanılı hastalarda ve hastaların sağlıklı kardeşlerinde nörobilişsel özellikleri ve sosyal bilişi değerlendirmek ve bu alanlardaki eksikliklerin BB için potansiyel rolünü araştırmaktır. Araştırmaya BB tanısı alan ve remisyonda olan 33 ergen; BB tanısı olan bireylerin 11-18 yaş aralığındaki sağlıklı kardeşleri (n=30) ve kontrol grubu olarak yaş ve cinsiyet olarak eşleştirilen gençler (n=38) alınmıştır. Katılımcılar Okul Çağı Çocukları İçin Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi-Şimdi ve Yaşam Boyu Şekli, Young Mani derecelendirme ölçeği, Revize Edilmiş Çocuk Anksiyete-Depresyon Ölçeği-Çocuk versiyonu, nörobilişsel işlevleri Penn CNB, Düşünce ve Dil Bozukluğu Ölçeği ve Otizm Spektrum Tarama Ölçeği ve değerlendirilmiştir. Gruplar birbirleri ve sağlıklı kontroller ile karşılaştırılmıştır. Tüm analizler SPSS 25.0 istatistik programı ile yapılmış ve anlamlılık düzeyi 0,05 kabul edilmiştir. BB tanılı ergenlerin yürütücü işlev, epizodik hafıza, duyu-motor hız, ve sosyal biliş testlerinde kontrol grubundan anlamlı derecede düşük performans gösterdiği saptanmıştır. Katılımcıların nörobiliş skorları açısından tüm grupların anlamlı düzeyde birbirlerinden farklılaştığı ve kontrol grubunun hem hasta hem de sağlıklı kardeş grubuna göre anlamlı seviyede yüksek puanlar aldığı bulunmuştur. Kardeşlerdeki sosyal biliş skorlarının ise hasta grubundan yüksek, kontrol grubundan ise düşük olduğu ancak farkın istatistiksel olarak anlamlı olmadığı görülmüştür. Bipolar tanılı gençlerdeki sosyal ve nörobilişsel bozuklukların varlığı ve kardeşlerindeki eşik altı bozulmalar hastalığın erken tanınması ve endofenotiplerinin belirlenebilmesi amacıyla bulgularımızın yazına katkı sağlayacağı düşünülmüştür.

Bipolar disorder (BD) generally occurs early lifetime and progresses with recurrent manic and depressive episodes. The most important risk factor for BD is the presence of BD in a first-degree relative. The aim of our study is to investigate neurocognitive and social-cognitive differences among adolescents diagnosed with BD and healthy siblings of patients with BD and controls. The study included 33 adolescents (between the ages of 11-18) diagnosed with BD and in remission; healthy siblings (n=30) of individuals diagnosed with BD, and gender-matched youth (n=38) as the control group. Participants were assessed with the Diagnostic the Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia for School-Age Children-Now and Lifetime Version, Young Mania rating scale, Revised Child Anxiety-Depression Scale-Child version, Pensilvanya Computerised Neurocognitive Test Battery, Thought and Language Disorder Scale, and Autism Spectrum Screening Scale. The groups were compared with each other and with healthy controls. All analyzes were performed with the SPSS 25.0 statistical program and the significance level was accepted as 0.05. Our results determined that adolescents with BD showed significantly lower performance than the control group in tests of executive function, episodic memory, sensory-motor speed, and social cognition. It was found that all groups differed significantly in terms of the neurocognitive scores of the participants, and the control group had significantly higher scores than both the patient and healthy sibling groups. Social cognition scores in siblings were higher than in the patient group and lower than in the control group, but the difference was not statistically significant. Our findings will contribute to the literature to determine the endophenotypes of BD and the presence of social and neurocognitive features in young people with BD and sub-threshold impairments in their siblings.