Kronik sinüzitli hastalarda konvansiyonel radyografiler kompüterize tomografi yanında preoperatif nazal endoskopinin önemi

Abstract

Kronik sinüzitli hastalarda cerrahi tedavinin yönlendirilmesi ve operasyon sırasında ortaya çıkabilecek komplikasyonlardan kaçınmak için preoperatif diagnostik değerlendirme zorunludur. Bu çalışmanın amacı; uygun medikal tedaviye rağmen, şikayetleri devam eden kronik sinüzitli hastaların preoperatif değerlendirilmesinde düz (konvansiyonel) radyografiler, yüksek rezolüsyonlu koronal paranazal sinüs BT ve nazal endoskopinin etkinliğinin karşılaştınlmasıdır. Anamnezi kronik sinüzit ile uyumlu, ayrıntılı fizik muayene ve düz radyografik tetkiklerden geçirilen 43 hasta retrospektif olarak değerlendirildi. Bütün hastalara koronal planda yüksek rezolüsyonlu BT uygulandı. Endoskopi şartlarına uygun 30 hasta da rijit ve/veya fleksibl nazal endoskopi ile değerlendirildi. Paranazal sinüslerdeki(maksiller, etmoid, frontal ve sfenoid) anatomik varyasyonlar ve mukozal değişiklikler kaydedildi. BT referans alınarak düz radyografilerin sensitivite ve spesifiteleri bulundu. Çalışmamızda BTde tüm olguların 40 (%93)'ında mukozal anormallikler bulundu. Diğer 3 hastadan 2'sine obstrüktif semptomlar nedeniyle konka bulloza cerrahisi uygulandı. 1 hastaya da rinojenik kaynaklı başağrısı nedeniyle paradoksal orta konka cerrahisi uygulandı. Patolojinin en sık görüldüğü alan anterior etmoid bölge (orta mea) idi. Düz radyografilerle yapılan değerlendirmede; bütün sinüslerin %47.4'ünde mukozal değişiklik bulunurken, BTde bunların %42.2'si doğrulandı. Aynı zamanda sinüslerin %19.5'i düz radyografilerle tamamen normal olarak değerlendirilirken, BT bulgularında patolojik sonuçlar bulundu. Tümünün değerlendirilmesinde düz radyografi ile BT uyumu %75.3 bulundu. Diagnostik olarak BT ve nazal endoskopinin birlikte kullanıldığı bu olgularda nazal kavite bulguları değerlendirildi. İki muayene arasında %87 korelasyon bulundu.Sonuç olarak; 1) Kronik sinüzitli hastalarda düz radyografilerin tanısal değeri vardır. Ancak cerrahi öncesi değerlendirmede yalnız başlarına kullanılmamalıdır, 2) BT öncesi yapılacak nazal endoskopi gerekli olmayan BT çekimlerini azaltabilecektir, 3) Preoperatif değerlendirmede birbirinin tamamlayıcısı olan BT ve nazal endoskopinin birlikte kullanılması gereklidir, 4) BT tanısal amaçlı olarak kullanılmamalı, cerrahi girişim düşünülen hastalarda ve nadiren, klinik değerlendirmenin yeterli görülmediği durumlarda tercih edilmelidir, 5) Maksiller sinüs hastalığının tanı ve takibinde yüksek sensitiviteleri nedeniyle düz radyografiler tek başlarına kullanılabilir, 6) Paranazal sinüs anatomik varyasyonları kronik sinüzitli hastalarda etyolojik ve predispozan faktör olark kabul edilebilir.

In patients with chronic sinusitis, pre-operative diagnostic evaluation is needed, to plan surgical procedure and to avoid the complications during the surgery. The aim of this study; is to compare the efficacy of direct (conventional) radiographies (DR), high resolution coronal paranasal sinus computed tomography (CT) and nasal endoscopy in the pre-operative evaluation of chronic sinusitis patients with persistent complaints, despite appropriate medical therapy. 43 patients with a history, detailed physical examination and plain x-rays, consistent with chronic sinusitis were retrospectively evaluated. All patients underwent coronal high resolution paranasal sinus computed tomography. Detailed complete nasal rigid and/or flexible endoscopy was available in 30 patients. The anatomic variations and mucosa! changes in paranasal sinuses (maxiller, ethmoid, fronthal, sphenoid) were noted. The specifity and sensitivity of DR were calculated using CT findings as a reference point. In our study 40 (%93) of all patients showed mucosal changes on CT. 2 of other 3 patients underwent concha bullosa surgery for obstructive sympthoms. In the other patient, paradoxal middle concha surgery was applied for rhinogenic headache. Pathology was most frequently found in the anterior etmoid region (middle meatus). Using DR we found mucosal anomalies in %47,4 of all sinuses, where as %42.2 were confirmed with CT. %19.5 of all sinuses were normal with DR, besides anormal by CT. There was an overall %75,3 correlation between DR and CT. In patients using CT and nasal endoscopy together as diagnostic parameter, nasal cavity findings are evaluated. Confirmation of the two techniques was %87. In conclusion; 1) DR has a diagnostic value in chronic sinusitis but they shouldn't be used as the single diagnostic tool in pre-operative evaluation, 2) Nasal endoscopy before CT scanning, can reduce unnecessary CT scannings, 3) In pre-operative evaluation the contemporary techniques, CT and nasal endoscopy must be used together, 4) CT shouldn't be used as a diagnostic method. It can be used pre-operative planning and rarely when clinical evaluation is insufficient, 5) Because of the high sensitivity values, DR can be used alone in the diagnosis and fallow-up method of maxillary sinus disease, 6) Paranasal sinus anatomic variation sare etiologic and predisposing factor of chronic sinusitis.