Astımlı çocuklarda inhale kortikosteroid kullanımının büyüme, kemik dansitesi, kemik metabolizması ve adrenal aksa etkisi

Abstract

Astım tedavisinde; inhale kortikosteroidlerin patofizyolojik bulgularda düzelme ve etkinlik verileriyle desteklenmesiyle birlikte, astım tedavisinde sıkça kullanılmaya başlanmasına rağmen yan etkileri ile ilgili şüpheler sıkça tartışılmaktadır. Bu prospektif randomize çalışmada; inhale kortikosteroidlerin büyüme, kemik mineralizasyonu, kemik mineral yoğunluğu ve adrenal aksa olan yan etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Astımlı, 6-11 yaş arası prepubertal toplam 45 olgu çalışmaya alınmış ve olgular iki gruba ayrılmıştır. Çalışma grubu; orta persistan astımlı 30 olgudan oluşturulmuş ve bu olgulara 400 mg/gün budesonid tedavisi 6 ay süreyle uygulanmıştır. Kontrol grubu; hafif intermittan astımlı 15 olgudan oluşturulmuş ve tedavide sadece gereğinde kısa etkili beta-2 agonist uygulanmıştır. Çalışma ve kontrol grubundaki tüm olgulardan; çalışma başlangıcında ve altıncı ayda kan ve idrar örnekleri alındı. Kan örneklerinde; tam kan sayımı, total eozinofil sayısı, kalsiyum, fosfor, total alkalen fosfataz, parathormon, osteokalsin, ACTH, kortizol, total IgE, idrar örneklerinde deoksipiridinolin, kalsiyum ve kreatinin çalışıldı. Her iki gruptaki olguların başlangıçta ve altıncı ayda solunum fonksiyon testleri; FVC %, FEV1 %, FEV 25-75 %, PEF % değerleri olarak ölçüldü. Ayrıca her iki gruptaki olguların başlangıçta ve altıncı ayda DEXA yöntemi ile lomber total kemik mineral yoğunluğu, total kemik mineral yoğunluğu, total kemik mineral içeriği, yağsız vücut kitlesi, yağ kitlesi ve vücut yağ yüzdesi değerleri olarak tüm vücut ve lomber bölgeden kemik mineral yoğunluğu ölçüldü. Gruplar arası başlangıç verileri değerlendirildiğinde; çalışma grubunda solunum fonksiyon testleri anlamlı olarak daha düşük (p<0.05) ve total IgE değeri anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur (p<0.05). Diğer tüm başlangıç verileri benzer bulunmuştur (p>0.05). Başlangıç ve altıncı ay verileri arasındaki değişim gruplar arası değerlendirildiğinde; boy, kemik mineral yoğunluğu, adrenal aks'a ait biyokimyasal belirteçler ve vücut kompozisyonunda anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Çalışma grubunda; VKİ değeri anlamlı olarak düşük, solunum fonksiyon testleri ve PTH değeri anlamlı olarak yüksek bulunmuştur (p<0.05). Kemik metabolizmasının diğer biyokimyasal belirteçlerinde anlamlı bir farklılık bulunmamıştır (p>0.05). Bu çalışmadan elde ettiğimiz bilgiler sonucunda; 6 ay süreyle 400 mg/gün dozunda inhale budesonid tedavisiyle; olguların büyüme, kemik mineral yoğunluğu, kemik metabolizması ve adrenal aksa ait biyokimyasal belirteçleri ile vücut kompozisyonu üzerinde herhangi bir yan etki saptanmamıştır. 6 aylık budesonid tedavisiyle olguların kliniğinde ve solunum fonksiyon testi sonuçlarında anlamlı düzelme saptanmıştır.

Doubts about inhaled corticosteroid use in asthma are commonly debated, though they have been supported by the findings that they efficiently improve pathophysiological abnormalities. In this prospective randomized trial we aimed to study the side effects of inhaled corticosteroids on growth, bone metabolism, bone mineral density, and adrenal axis. A total of 45 prepubertal children with asthma were included and randomized into two groups: The study group; 30 children with moderately persistent asthma who were treated with budesonide (400 µg/day) for 6 months, and the control group; 15 children with mild intermittent asthma who were treated with short acting beta-2 agonists as required. Blood and urine samples were taken from all subjects in both study and control groups, at baseline and at the 5th month of the study. Complete blood count, total eosinophil count, calcium, phosphate, total alkaline phosphatase, parathormone, osteocalcine, ACTH, cortisol and total lgE from blood samples and deoxypridinoline, calcium and creatinin from urine samples were measured. Lung functions (FVC%, FEV1%, FEV25-75%, PEF%) were measured at baseline and after 5 months. In addition, whole body and lamber bone mineral densities, as values of total lamber bone mineral density, total bone mineral density, bone mineral content, lean mass, fat mass and fat tissue percent, were measured by using DEXA at baseline and after 5 months. When initial intergroups data were compared, lung functions were significantly lower (p<0.05) and total lgE values were significantly higher (p<0.05) in the study group. There were no statistically significant differences in height, bone mineral density, biochemical indictors of adrenal axis, and body composition when the basal and 5th moth values were compared between groups. Mean body mass index values, lung functions and PTH levels were significantly lower in the study groups (p<0.05). There were no significant differences in other biochemical markers of bone metabolism (p>0.05). In conclusion, according to our results, no significant side effects were found on the growth, bone mineral density, bone metabolism and adrenal axis of the subjects with budesonide (400 µg/day) treatment for 6 months, though significant improvements on the clinical state and lung function measurements of children were achieved.