Tirotoksikozlu hastalarda kemik turnover belirteçlerinin tiroid fonksiyon testleri ile korelasyonu

Abstract

Tirotoksikoz kemik yeniden yapılanma siklusunun artmasıyla karakterizedir ve sekonder osteoporoz nedenlerindendir. Kemik yapım-yıkım belirteçlerinde artışa neden olur. Yüksek tiroid hormon düzeylerine maruz kalındığında kemik mineral yoğunluğunda azalma görülebilir. Çalışmamızda, tirotoksikozlu hastalarda kemik turnover belirteçlerinin tiroid fonksiyon testleri ile korelasyonunu prospektif çalışma ile araştırdık. Çalışmamıza Mart 2021-Nisan 2023 tarihleri arasında Bursa Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı ile Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı polikliniklerine başvuran, aktif tirotoksikozdaki ve kemik metabolizmasına etkileyecek hastalığı olmayan 35hasta alındı. Hastalardan kemik metabolizması parametreleri, Dual-Energy X-Ray Absorpsiyometre (DEXA) çalışıldı. Metimazol tedavisi ile ötiroidizm sağlandıktan sonra kemik metabolizması parametrelerinin kontrolü görüldü. Hasta grubuna benzer demografik özelliklere sahip 38 kontrol grubu alındı. Tedavi öncesi, sonrası ve kontrol gruplarının değerleri karşılaştırıldı. Tiroroksik dönemde düzeltilmiş kalsiyum (p<0,001), ALP kemik izoenzimi (p=0,004) ve osteokalsin (p=0,088) düzeylerinde artış görüldü. 1,25dihidroksi kolekalsiferol (p=0,003) düzeylerinde azalma görüldü. Tedaviyle alkalen fosfataz (ALP) kemik izoenzimi düzeylerinde anlamlı değişim olmazken (p=0,771) osteokalsin düzeyleri anlamlı geriledi (p=0,032). 1,25dihidroksikolekalsiferol düzeylerinde anlamlı artış (p<0,001) görüldü. Günlük idrarda tip1 kollajenin N-aminoterminal telopeptidi (NTX) düzeylerinde tedaviyle anlamlı düşüş gerçekleşti (p=0,010). Tübüler kalsiyum reabsorbsiyonoranları tedavi öncesi, sonrası ve kontrol gruplarında benzerdi. İdrarda kalsiyum/kreatinin oranı tedavi öncesinde anlamlı yüksekti (p=0,008). Sonuçta, tirotoksikozda kemik döngüsünün hızlandığı ve kemik yapım belirteçleri olan osteokalsin, ALP kemik izoenzimi, düzeltilmiş kalsiyumda artışolduğu gösterildi. ALP kemik izoenzimi ötiroidizm sağlandıktan sonra normalleşti. Tirotoksikozda idrardaki kalsiyumun, ultrafiltrata geçen kalsiyum miktarına bağlı olduğu bulundu. Tirotoksikozdaki hiperkalseminin nedeninin aktif vitamin D veya parathormondan bağımsız olduğu, tiroid hormonlarının kemik üzerine lokal etkileri kaynaklı olduğu gösterildi.

Thyrotoxicosis is characterized by an increase in bone remodeling cycle. It is one of the secondary causes of osteoporosis. The bone turnover markers increase in thyrotoxicosis. High thyroid hormone levels in serum may cause decreased bone mineral density. In this study, we aimed to investigate the correlations between bone turnover markers and thyroid function tests in a prospective study. Thirty-five newly diagnosed overt thyrotoxicosis patients referred to Internal Diseases and Endocrinology and Metabolism Diseases Departments during March 2021-April 2023 were included in this study. Thirty-eight healthy, body mass index (BMI) and age matched cases were enrolled as a control group. Bone turnover markers, bone metabolism parameters and Dual-Energy X-Ray Absorptiometry (DEXA) were studied. After euthyroidism was achieved with methimazole therapy in thyrotoxic patients, bone metabolism parameters and bone turnover markers were studied again. The parameters of bone metabolism and their correlations with the thyroid hormone levels were compared between groups. In thyrotoxic patients, there was an increase in corrected calcium (p<0,001), alkaline phosphatase (ALP) bone isoenzyme (p=0,004) and osteocalcin (p=0,088) and a decrease of 1.25 dihydroxy cholecalciferol (p=0,003) levels compared with the control group. There were no significant changes in bone isoenzyme levels of ALP after treatment (p=0,771) while osteocalcin levels decreased (p=0,032). An increase (p<0,001) of 1,25 dihydroxycholecalciferol levels and a decrease in daily urine N-amino terminal telopeptide of type 1 collagen (NTX) levels were observed with the treatment(p=0,010). Tubular calcium reabsorption rates were similar between thyrotoxic, posttreatment and control groups. However, the calcium/creatinine ratio in urine was significantly higher in throtoxic patients prior to treatment (p=0,008). In conclusion; in thyrotoxic patients, the bone remodelling cycle was accelerated and bone formation markers including osteocalcin, serum calcium, and ALP bone isoenzyme were elevated. The bone isoenzyme ALP didn’t return to normal levels after euthyroid state was achieved, instead it remained high for a while. We found that, in thyrotoxic patients, the urinary calcium excretion depended on the amount of calcium that passed to the ultrafiltrate. Also, hypercalcemia in our thyrotoxic patients was not dependent on active vitamin D levels nor parathormone levels. We think that the increased bone turnover in thyrotoxic patients is a result from the direct local effects of the thyroid hormones on bone.