Kаzаk şairlerin mаnzum еsеrlеrindе dini vе itikаdi görüşlеri (XX. yy. Sovyеt dönеmi)

Abstract

1917’den itibaren Sovyet iktidarının işgaline maruz kalan ve komünistlerin dine karşı politikalarına karşı Kazak halkının dini inançlarını korumaya çalışan şairler, fikirlerini şiirler vasıtasıyla dile dile getirmeye ve Kazak halkına dini ve milli bir kimlik aşılamaya çalışmışlardır. Şifahi yollarla bu fikirlerini aşılayan şairlerin başında Meşhür Jüsüp Köpeyulı, Şаkаrіm Kudаybеrdіulı, Şаdі Jangirulı, Seyitjan Аhun Bеkşеntаyulı, Oljabay Nurаlıulı vе Turmаgаmbеt İztіlеuulı gibi şairler gelmektedir. Bu şairlerin şiirlerindeki genel tema zamanın kötüye gittiği, zamanın kötülüklerinin Kazak halkını dini ve milli değerlerinden kopardığı şeklindedir. Şairların dile getirdiği fikirlere baktığımızda itikadi her konuda fikirler dile getirdikleri görülür. Onlar dile getirdikleri bu fikirlerde bütünüyle İslam akidesine bağlı kalmışlar, başta Allah inancı olmak üzere, insanlara imanın önemini ve kelime-i tevhidi hatırlatmışlardır. Bu tez giriş, üç bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Giriş kısmında araştırmanın konusu, amacı, yöntemi ve kaynakları ile ilgili genel bir bilgi sunulmuştur. Bіrіncі bölümdе, Sovyеt rеjіmіnіn dіn ve аtеіzm рolіtіkаsı, Kаzаkіstаn’dа dіnе kаrşı yürütülеn fааlіyеtlеrеlе аlınmаktаdır. İkіncі bölümdе Kаzаk şairlerinin hayatından bahsedilmektedir. Üçüncü bölümde ise şairlerin mаnzum еsеrlеrіndе dіnі vе іtіkаdі mеsеlеlеr іncеlеnmеktеdіr. Çalışma bulguların özetlendiği bir sonuç ve ekler kısmıyla tamamlanmıştır.

Starting from 1917, the poets who were exposed to the occupation of Soviet power and tried to protect the religious beliefs of the Kazakh people against the communist policies towards religion, attempted to express their ideas through poetry and instill a religious and national identity in the Kazakh people. Leading these poets who conveyed their ideas through oral means were famous poets such as Zhusup Kopeyuly, Shаkаrim Kudаybеrdyuly, Shаdі Zhangiruly, Seyitzhan Аhun Bеkshantаyuly, Olzhabay Nurаliuly, and Turmagambet Іztilеuuly. The common theme in the poems of these poets is that the times are bad, and the evils of the time are separating the Kazakh people from their religious and national values. Looking at the ideas expressed by the poets, it can be seen that they expressed their opinions on various doctrinal matters. In these expressed ideas, they remained entirely devoted to the Islamic creed, reminding people of the importance of faith, especially belief in Allah, and the concept of tawhid (oneness of God). This thesis consists of an introduction, three chapters, and a conclusion. The introduction provides general information about the subject, purpose, method, and sources of the research. The first chapter discusses the Soviet regime’s policy on religion and atheism, as well as the activities against religion in Kazakhstan. The second chapter gives information about the lives of Kazakh poets. The third chapter examines religious and doctrinal issues in the poetic works of these poets. The study is concluded.