Süyûtî’nin ed-Dürrü’l-Mensûr’unda peygamberlerin ismet sıfatına ilişkin isrâiliyat’ın kritiği

Abstract

Allah, insanların içinden Hz. Âdem’den Hz. Muhammed’e kadar onlara yaşamlarında önder ve örnek olacak peygamberler seçmiştir. Seçilen bu peygamberler beşer olmanın yanı sıra Allah’ın kendilerine özgü kıldığı birtakım sıfatlarla vasıflanmıştır. Peygamberlerin sıfatlarının özünü teşkil eden ismet sıfatı, diğer sıfatların hepsini kuşatmaktadır. Bu sıfata halel getirebilecek isrâilî rivayetler nübüvvet makamına güven ve peygamberlere iman hususunda sorunlar ortaya çıkarmaktadır. Bu çalışmada, İslâmî ilim dallarında eser veren Celâleddin es-Süyûtî’nin (ö. 911/1505) ed-Dürrü’l-Mensûr fî’t-Tefsîr bi’l-Me’sûr isimli eserinde peygamberlerin ismet sıfatına zarar veren isrâilî rivayetlerin kritiği yapılmıştır. Dinimizin temel esaslarına muhalif olan isrâilî rivayetlerin bu tefsirde yer alarak peygamberlerin masumiyetine verdiği zarara dikkat çekilmiştir. Çalışmanın birinci bölümünde Süyûtî’nin hayatı verildikten sonra ed-Dürrü’l-Mensûradlı tefsiri metodu, kaynakları ve üslûbu gibi genel özellikleri açısından incelenmiştir. İkinci bölümde isrâiliyat kavramının analizi yapılıp İslâm’a uygun olan ve olmayan kısımları hakkında bilgi verilmiştir. Ardından ed-Dürrü’l-Mensûr’da yer alan peygamberlerin ismet sıfatına ilişkin isrâilî rivayetler Hz. Âdem, Hz. İbrâhim, Hz. Yûsuf, Hz. Dâvûd, Hz. Süleyman ve Hz. Yûnus peygamberin kıssaları özelinde incelenmeye gayret edilmiştir. Sonuç bölümünde ise Süyûtî’ninbu tefsirindeki peygamberlerin ismet sıfatına halel getirebilecek isrâilî rivayetler ve bu tür rivayetleri tefsirlerde bulundurmanın eleştirisi yapılmıştır.

Allah has chosen prophets from among human beings, from Adam to Muhammad, to be leaders and examples for them in their lives. In addition to being humans, these chosen prophets were characterised by certain attributes that Allah has made unique to them. The attribute of ismah, which constitutes the essence of the attributes of prophets, encompasses all other attributes. The Israeli narrations create problems in the belief of prophethood and faith in prophets. In this study, the Israeli narrations which were casting a shadow over the ismah attribute of the prophets in the work ad-Durr al-Manthuur fı’t-Tafsır bi’l-Me’sur by Jalal al-Din al-Suyuti (d. 911/1505), who worked in the branches of Islamic sciences, was criticised. Attention has been drawn to the damage caused to the infallibility of the prophets by the inclusion of the Israeli narrations in his tafsir, which are against the basic principles of our religion. In the first part of the study, Suyuti’s life and the method of ad-Durr al-Manthuur, which is the subject of study, were examined in terms of general features such as sources and style. In the second part, the concept of Israeli narrations is analysed and information is given about the parts that are suitable for Islam and parts which are not suitable. Then, The Israeli narrations concerning the attribute of ismah of the prophets in ad-Durr al-Manthuur have been examined in relation to the stories of Prophet Adam, Abraham, Joseph, David, Sulaiman, and Jonah. In the conclusion, the Israeli narrations that could potentially challenge the concept of ismah among the prophets in Suyuti's tafsir are discussed, along with criticisms of including such narrations in the tafsir.