Kurumsal sürdürülebilirlik ve finansal performans ilişkisi: BİST’te bir araştırma

Abstract

Son yıllardaki teknolojik gelişmeler sonucunda insan istek ve ihtiyaçlarının sürekli değişmesi ve insanların doğayı koruma konusunda bilinçlenmesiyle beraber sürdürülebilirlik kavramına olan ilgi daha da artmıştır. Ortak bir gelecek adına sürdürülebilir kalkınmanın önemli aktörleri arasında yer alan işletmelerin bu hedefe yönelik faaliyetlerinin rolü yadsınamaz boyutlara gelmiştir. İşletmeler paydaşların hassasiyetleri doğrultusunda hayatta kalabilmek ve rekabet edebilmek için giderek kurumsal stratejilerine sürdürülebilirlik faaliyetlerini entegre etmeye ve bu faaliyetlerinin sonuçlarını raporlamaya başlamışlardır. Böylece işletmelerin sürdürülebilir kalkınmaya yönelik katkıları birçok kesim tarafından yakın takip altına girmiştir ve işletmelerin bu hedef doğrultusunda yaptıkları katkıları paydaşlara sundukları raporlar, çalışmaların konusunu oluşturmaya başlamıştır. İşletmeleri sürdürülebilirlik raporlamaya yönelten unsurlar, hangi firmaların bu eğilimde oldukları, sürdürülebilirlik performansının ölçümü ve karşılaştırılması son yıllarda sıklıkla araştırılan konular arasındadır. Ayrıca sürdürülebilirlik performansının finansal performansa etkisi ve finansal performansın sürdürülebilirlik performansına etkisi ayrı ayrı çalışmaların konusunu oluşturmaktadır. Bu çalışmada finansal performansın sürdürülebilirlik raporlama yapmaya etkisi araştırılmaktadır. Çalışmada 2018-2021 yıllarında BİST 100 endeksinde işlem gören finansal işletmeler hariç olmak üzere 87 işletmenin finansal bilgileri SPSS 23.0 paket programı kullanılarak Lojistik Regresyon analizi yöntemiyle analiz edilmektedir. İşletmelerin finansal performansının sürdürülebilirlik performansına dolayısıyla sürdürülebilirlik raporlaması yapmaya etkisi araştırılmaktadır. Analiz, muhasebe bazlı finansal performans ölçütleri (aktif karlılığı-ROA ve öz kaynak karlılığı-ROE) kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Analiz sonuçları incelendiğinde sadece 2018 yılı için modelin daha uygun olduğu görülmüştür. Ancak genel olarak analiz sonuçları değerlendirildiğinde BİST 100’de yer alan firmaların finansal performanslarının sürdürülebilirlik raporu yayınlamalarının üzerinde anlamlı etkisi olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

In recent years, with the result of technological advancements and increasing awareness among individuals about environmental preservation, the interest in the concept of sustainability has further grown. Businesses, as significant actors in sustainable development for a shared future, cannot deny the substantial role of their activities toward this goal. To survive and compete in line with stakeholders' concerns, companies have increasingly integrated sustainability activities into their corporate strategies and begun reporting the outcomes of these activities. Consequently, the contributions of businesses to sustainable development have come under close scrutiny by various stakeholders, and the reports they provide regarding their contributions have become the subject of many studies. Factors driving businesses towards sustainability reporting trend, and measurement and comparison of sustainability performance have become frequently researched topics in recent years. Additionally, the impact of sustainability performance on financial performance and the impact of financial performance on sustainability performance are separate subjects of investigation. In this study, the financial data of 87 companies, excluding financial institutions, listed in the BIST 100 index for the years 2018-2021, were analyzed using the Logistic Regression method with SPSS 23.0 software. The research investigates the impact of businesses' financial performance on sustainability performance and, consequently, their inclination to engage in sustainability reporting. The analysis was conducted using accounting-based financial performance metrics, namely return on assets (ROA) and return on equity (ROE). Upon examining the results, it was found that the model is only suitable for the year 2018. However, when the results of the analysis are evaluated in general, it is concluded that the financial performances of the companies in the BIST 100 do not have a significant effect on their sustainability reporting.