Perakende sektöründe bütünleşik çok kriterli karar verme yöntemleriyle mağaza kuruluş yeri seçimi

Abstract

Farklı sektörlerde faaliyet gösteren işletmeler, stratejik bir önem taşıyan mağaza kuruluş yeri seçimi problemi ile sıklıkla karşı karşıya kalmakta olup kısıtlı kaynaklarını, en doğru kararı vermek ve uygulamak için kullanmak istemektedirler. Bu çalışmada, “Perakende sektöründe mağaza kuruluş yeri seçilirken bütünleşik çok kriterli karar verme teknikleri kullanılabilir mi? Objektif ve subjektif ağırlıklandırma arasındaki sıralama farkları nasıl oluşur?” gibi sorulara çözüm aranmaktadır. Mağaza kuruluş yeri belirlemede, işletme tarafından halihazırda kullanılan ve yönetici görüşlerine göre konsolide edilmiş kriterler değerlendirmeye alınmıştır. Objektif ağırlıklandırma yöntemlerinde nentropi ve subjektif ağırlıklandırma yöntemlerinden bulanık TOPSIS yöntemi ile demografik, ekonomik ve sosyokültürel olarak gruplandırılan kriterlerin önem dereceleri belirlenmiştir. Bu ağırlıklara göre TOPSIS ve VIKOR yöntemleriyle iller ve ilçeler için dört farklı sıralama oluşturulmuştur. Yöntemlerin uygulanmasıyla skorlarına göre sıralanan potansiyel lokasyonlar yönetime sunulmuş ve değerlendirmeye alınmıştır. Gelecek yıllarda bu çalışmanın, karar matrisi verileri güncellenerek yöneticilerin mağaza kuruluş yeri seçim kararlarına yön vereceği ve uygulama aşamalarında yardımcı olacağı düşünülmektedir.

Businesses operating in many sectors are faced with the problem of choosing a store establishment location, which is of strategic importance, and they want to use their limited resources to make and implement the best decision. In the research, “Can integrated multi-criteria decision making techniques be used when choosing the establishment location in the retail sector? How do the ranking differences between objective and subjective weighting occur?” solutions to such questions are sought. Criteria, which are important in determining the location of the store establishment, used by the company and consolidated according to the opinions of the managers, have been determined. Entropy method from objective weighting methods and Fuzzy TOPSIS method from subjective weighting methods were used to determine the importance levels of criteria grouped as demographic, economic and sociocultural. According to these weights, four different rankings for the provinces and six different ranking settlements for the districts as a result of the research with the TOPSIS and VIKOR methods. With the application of the methods, the potential locations ranked according to their scores were presented to the management and evaluated. In the coming years, this research will update the decision matrix data and guide the managers in their decisions in choosing the store establishment location, and will help them in the implementation stages.