Vekaletsiz işgörmenin hüküm ve sonuçları

Abstract

Bir kimsenin yetkili veya yükümlü olmaksızın bir başkasına ait işi, iş sahibi, kendisi veya üçüncü bir kişi menfaatine görmesi, vekaletsiz işgörme olarak ifade edilmektedir. Bu tanıma uygun bir işgörme eylemi, iş sahibi yararına gerçekleştiği takdirde “gerçek vekaletsiz işgörme” olarak tanımlanmaktadır. Buna karşılık, işgörenin gerçekleştirdiği işgörme faaliyeti kendisi veya işsahibi dışındaki üçüncü bir kişi yararına ise bu halde “gerçek olmayan vekaletsiz işgörme” kurumu gündeme gelmektedir. Belirtmek gerekir ki, vekaletsiz işgörme kurumunun temeli olan bu iki tür, kendi içerisinde de iki alt başlığa ayrılmakta olup, çalışma içerisinde bu kapsamda açıklamalara yer verilecektir. Çalışmamızda, hukuk sisteminde Roma Hukukundan bu yana kendine yer bulan vekaletsiz işgörme kurumunun, tarihsel gelişimi, tanımı, türleri, hukuki niteliği ve unsurları ilk bölümde incelenecektir. Yine bu kapsamda, işsahibi ve işgörenin hakları ve borçları ikinci bölümde izah edilmeye çalışılacaktır. Bu kısımda, vekaletsiz işgörme kurumu için son derece önemli olan menfaat devri kurumuna yer verilecektir. Nihayet, işgörenin sorumluluğu, ehliyetsizliği, uygun bulma ve zamanaşımı başlıkları son kısımda açıklanacaktır.

Acting without authorization or obligation of a person for the benefit of principal, himself or a third party is defined as “agency without authority”. An act of working in accordance with this definition is defined as “real agency wihtout authority” if it occurs for the benefit of the principal. On the other hand, if the transaction carried out by the intervener is for the benefit of himself or a third person other than the principal, then it is defined as “unreal agency wihtout authority”. It should be noted that these two types, which are the basis of the agency without authority, are also divided into two sub-titles, and explanations will be included in this context in the study. In our study, the historical development, definition, types, legal characteristics and elements of the Agency Without Authority, which has been in the legal system since the Roman Law, will be examined in the first part. Again in this context, the rights and obligations of the principal and intervener will be explained in the second part. In this section, the transfer of benefits, which is extremely important for agency without authority, will be discussed. Finally, the intervener's responsibility, incompetence, approval and statute of limitations will be explained in the third and last part.