Kronik hemodiyaliz hastalarında levamizol desteğinin Hepatit B aşısına karşı gelişen immun cevap üzerine etkileri

Abstract

Kronik hemodiyaliz hastalarında bakteriyel, fungal, paraziter infeksiyonlar gibi viral infeksiyonların sıklığı da oldukça yüksektir. Bağışıklık sistemi baskılanmış hastalarda hepatit virüs enfeksiyonları bu hastalardaki yaşam sürelerinin giderek artması ile parelel olarak daha çok önem kazanmaktadır. Maalesef kronik renal yetmezlikli hastalarda hepatit B aşısına yanıt sağlıklı kişilere göre daha düşüktür. Serokonversiyon oranı değişik çalışmalarda % 40-60 arasında değişmektedir. Kronik hemodiyaliz hastalarında HBV aşısına immün cevabı etkileyen immün defektin tipi tam olarak aydınlatılamamakla birlikte multifaktöriyel etyolojiye bağlı olduğu düşünülmektedir. Kronik renal yetmezlikli hastalardaki defektif immun cevabın ön planda hücresel immun cevaptaki bozukluktan kaynaklandığı düşünülmektedir. HBV aşısına yanıt vermeyen kronik renal yetmezlikli hastalarda monositler metabolik defekt sonucu T lenfosit cevabının yeterli olmadığı ve T lenfositlerin monositlerden uygun sinyal alamadıkları için lnterlökin-2 üretemedikleri düşünülmektedir. Bizde çalışmamızda son dönemde gündeme gelen bir immunmodülatör olan levamizolün hemodiyaliz tedavisi alan hepatit markerları negatif olup, ilk kez aşılanan ve daha önce aşılamaya cevapsız son dönem renal yetmezlikli hastalarda aşı serokonversiyonu üzerine etkisini araştırmayı planladık. Son dönem renal yetmezlik nedeniyle hemodiyaliz tedavisi alan HBsAg, AntiHBs ve AntiHBc negatif olan 33 erkek 27 bayan toplam 60 hasta alındı. Hastalar 3 gruba bölündü; I. Grupta : 18 hasta yer aldı. 3 doz 40 mg rekombinant hepatit B aşısı İM uygulandı. II. Grupta : 23 hasta mevcuttu. 3 doz 40 mg rekombinant hepatit B aşısı İM uygulandı ve ek olarak 80 mg/gün dozunda oral levamizol tedavisi uygulandı. III. Grupta : Daha önceden aşılanmış, aşıya cevap vermemiş AntiHBs (-), AntiHBs(-) olan 19 hasta alındı. 3 doz 40 mg rekombinant hepatit B aşısı İM uygulandı. Ek olarak 80 mg/gün dozunda oral levamizol tedavisi uygulandı. Hastaların aşıya yanıt oranları ilk enjeksiyondan sonraki 1. 2. 4. ve 6. aylarda takip edildi. Serokonversiyon oranlarında gruplar arasında farklılık saptanmadı. Özellikle aşıya cevapsız olan hastalarımızda ikinci kez aşılamada % 40 gibi bir cevap almamız daha önceki aşıya cevapsız gruplarda alınan % 15'lik serokonversiyon oranlarından çok daha yüksekti. Levamizol'ün rutin aşı uygulamasında adjuvan olarak değil ama aşıya yanıtsız olgularda mutlaka düşünülmesi gerektiği kanısına vardık. Özellikle üremik hastalarda HBV aşısına yanıtsız olan grupta levamizol düşünülmelidir. Ayrıca üremik immün yetmezlik durumlarında tedaviye katkıda bulunabilir.

Like other infections, frequency of viral infections are high in chronic hemodialysis patients. In patients with suppressed immune system, hepatitis virus infections gain more importance in parallel to the increased survival in these patients. However, in chronic renal failure response to hepatitis B vaccine is poor compared to healthy individuals. The seroconversion ratios range between 40 to 60 percent in different studies. Though the type of defect affecting the response to HBV vaccine in hemodialysis patients is not fully elucidated it is thought to be due to multifactorial etiology The defective immune response in chronic renal disease patients is believed to origin particularly from disorder of cellular immune response. In patients with chronic renal insufficiency not responding to HBV immunization, it is believed that T lenphocyte response is not sufficient due to metabolic defects in monocytes, and that T lenphocytes are not capable of producing lnterleukin-2 since they are not able to receive appropriate signals from monocytes. In our study, we aimed to investigate the effect of levamisole an immunomodulator that became popular nowadays on vaccine seroconversion in patients that have negative hepatitis markers who are having hemodialysis and in patients who are having their first vaccinations and in patients with end stage renal failure who did not respond to vaccination. Patients having hemodialysis due to end stage renal failure who were negative for HBsAg, AntiHBs and AntiHBc. A total of 60 patients, 33 male and 27 female were enrolled into our study. The patients were divided into three groups. The group one had 18 patients. They were given 3 doses of 40 µg recombinant hepatitis B vaccine intramuscularly. The 23 patients in group II were given 80 mg/day levamisole in addition to the therapy of group one. The group Ill consisted of 19 patients who had vaccinations but did not respond to it evidenced by negative AntiHBs, AntiHBc titers. They were given 3 doses of 40 µg recombinant hepatitis B vaccine intramuscularly. In addition they were given 80 mg/day oral levamisole. The response rates of the patients to vaccination were evaluated at 1st, 2nd, 4th, and 6th months. The seroconversion rates did not differ among the groups. Particularly the success rate of 40 % with second immunization was significantly higher than the serocoversion rate of 15 % in the prior non-responsive groups. We concluded that levamisole may not be considered as an adjuvant therapy but may be of value in patients not responding to the previous vaccine doses. Particularly in uremic patients not responding to HBV vaccine levamisole must be considered. In add ition it may addto the therapy in immunosupressed uremic states.