Parkinson hastalığında rehabilitasyonun etkinliği

Abstract

Parkinson Hastalığı (PH), klinik olarak istirahat tremoru, rijidite, bradikinezi ve postüral reflekslerde bozulma ile kendini gösteren nörodejeneratif bir durumdur. Birçok yazar tarafından yararlı etkilerinin belirtilmesiyle beraber, hastalığın tedavisinde rehabilitasyonun yeri henüz tam olarak açıklık kazanmamıştır. Bu çalışmayı ev egzersizleri biçiminde düzenlediğimiz bir rehabilitasyon programının PH'da hastalık şiddeti ve fonksiyonel durum üzerine etkilerini araştırmak üzere planladık. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji polikliniğinde hafif ve orta şiddette PH tanısıyla izlenen, düzenli ilaç tedavisi altındaki 23 hasta çalışmaya alınarak iki gruba randomize edildi. Tedavi grubuna (n=13) eklem hareket açıklığı (EHA) ve germe egzersizleri, denge ve koordinasyon egzersizleri, solunum ve postür egzersizleri, el becerileri ve günlük yaşam aktivitelerine yönelik egzersizlerden oluşan kapsamlı bir ev egzersiz programı uygulandı. Kontrol grubuna (n=10), EHA egzersizleri ve lomber izometrik ve fleksiyon ekstansiyon egzersizleri uygulandı. Tüm hastalar başlangıç, 2, 4 ve 6. aylarda, uygulanan tedaviye kör olan bir araştırmacı tarafından ayrıntılı muayeneleri yapılarak UPDRS (Parkinson Hastalığında Birleşik Derecelendirme Ölçeği), SAPDDS (Parkinson Hastalığında Kendi Kendine Disabilite Değerlendirme Ölçeği) ve Hamilton Depresyon Derecelendirme Ölçekleri (HAM-D) yanında, 25 metre yürüme süresi, 30 saniyede parmak ve topuk vurma sayısı parametreleri ile değerlendirildi. Tedavi grubunda tüm kontrollerde UPDRS, SAPDDS skorlarında anlamlı düzelmeler görüldü. Ayrıca 2. ayda sağ topuk vurma, 4. ayda sağ parmak vurma sayısında anlamlı artış oldu. Kontrol grubunda ise sadece 6. ayda sağ topuk vurma sayısında anlamlı artış oldu. HAM-D skorlarında her iki grupta da anlamlı değişiklik yoktu. Sonuç olarak ev egzersiz programı biçiminde düzenlediğimiz rehabilitasyon programının hafif ve orta şiddetteki PH'da hastalık şiddeti ve fonksiyonel durum üzerinde olumlu etkiler gösterebileceği kanısına vardık.

Parkinson's disease (PD) is a neurodegenerative condition with clinical features that include resting tremor, rigidity, bradykinesia, and loss of postural reflexes. Although positive effects of rehabilitation have been suggested by several authors, effectiveness of rehabilitation programs in the management of PD has not been properly established. This study was designed in order to investigate the effects of a home-exercise based rehabilitation program on disease severity and functional status in PD. Twenty three patients with mild and moderate PD, who were under the follow up of Uludag University School of Medicine Department of Neurology were randomized into two groups. Treatment group (n=13) performed a daily home-exercise program consisting of range of motion, stretching, balance, coordination, respiratory and posture exercises, as well as dexterity and activities of daily living exercises. Control group (n=10) performed range of motion and lumbar isometric as well as flexion and extension exercises. All patients were evaluated by a blinded investigator at baseline, 2nd, 4th, 6th month by Unified Parkinson's Disease Rating Scale (UPDRS), Self Assessment Parkinson's Disease Disability Scale (SAPDDS), Hamilton Depression Rating Scale (HAM-D), as well as 25 meter walking time, finger and heel tap count in 30 seconds parameters. Significant improvement was observed in UPDRS and SAPDDS scores in the treatment group at all follow-ups. Right finger tap count and right heel tap count was also significantly improved at 2nd month and 4th month respectively. Right heel tap count at 6th month, was the only parameter that showed significant improvement in the control group. No significant change was noted in HAM-D scores in any of the study groups. In conclusion, we believe that this study provides significant evidence for the effectiveness of a home-exercise based rehabilitation program on disease severity and functional status in mild and moderate PD.