Yaşlılığın genel cerrahi ameliyatlarının mortalitesi üzerine olan etkisi

Abstract

Amaç: Zaman geçtikçe insanların yaş ortalaması artmakta ve artık daha yaşlı hastalar ameliyat edilir hale gelmektedir. Bu çalışmada, yaşlılarda uygulanan genel cerrahi ameliyatlarının mortalitesi üzerine etkili faktörler araştırılmıştır. Gereç ve Yöntem: Uludağ Üniversitesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı'nda son 5 yılda ameliyat edilmiş, yaşı 70 ve üzerinde olan 942 hastanın kayıtları retrospektif olarak incelenmiştir. Hastaların bilgileri; yaş, cinsiyet, hastalığın dahil olduğu organ sistemi [kolorektal (KR), hepatopankreatikobiliyer (HPB), üst gastrointestinal (ÜGS), meme&endokrin (MEN), herniler (H) ve diğer sistem (DS)], başvuru şekli (acil/elektif), hastalığın kökeni (benign/malign), ASA (American Society of Anesthesiologists) skoru, asıl cerrahi tanı, uygulanan cerrahi tedavi, yandaş hastalıklar, hastanede kalış süresi ve mortalite parametreleri göz önünde bulundurularak değerlendirilmiştir. Mortaliteye etkili faktörlere univaryant ve multivaryant lojistik regresyon analizi uygulanmıştır. Bulgular: Hastaların 501' i erkek, 441'i kadındır. Yaş ortalaması 75,46'dır. Hastaların çoğunluğunda (%29,8) kolorektal sistem patolojileri mevcuttur. Hastaların 313'üne (%33,2) acil ameliyat, 629'una (%66,8) elektif ameliyat uygulanmıştır. En sık ameliyat endikasyonu eksternal hernilerken (%18,2), meshli herni onarımı (%16,5) en sık uygulanan ameliyattır. En sık görülen yandaş hastalık kardiyak kökenli hastalıklardır. Ortalama hastanede kalış süresi 9 gün olup, elektif şartlarda ameliyat edilenler daha kısa sürede taburcu olmuşlardır. Hastaların 117'sinde (%12,4) mortalite gelişmiştir. En sık mortalite nedeni kardiyojenik şok (%32,4) ve sepsistir (%27,4). Lojistik regresyon analizlerinde; yüksek (≥3) ASA skoru, acil koşullarda ve kolorektal ile üst gastrointestinal sistem patolojileri nedeniyle yapılan ameliyatların mortaliteyi belirgin olarak arttırdığı saptanmıştır. Sonuç: Çalışmamızda, ASA skoru, başvuru şekli ve hastalığın görüldüğü organ sistemi, mortaliteye etkili faktörler olarak bulunmuştur.

Aim: Mean age of the people is increasing as time goes on and much more elderly patients are being operated. In this study, factors affecting the mortality of general surgical operations performed on the elderly are investigated. Method and patients: Records of 942 patients who were aged 70 and over, and who had been operated in the Uludag University Medical School, Department of General Surgery for the last 5 years, were retrospectively examined. Patients' data were evaluated based on the parameters; age, gender, diseased organ system (colorectal, hepatopancreaticobiliar, upper gastrointestinal, breast & endocrine, hernia and others) , type of admission (emergency/elective), malign/benign nature, ASA (American Society of Anesthesiologists) score, main surgical diagnosis, surgical procedure, concomitant diseases, length of hospital stay and mortality. Factors affecting mortality were analyzed by univariant and multivariant logistic regression methods. Results: Of all the patients, 501 were men and 441 women. Mean age was 75,46 years. Most of the patients (29,8%) had colorectal pathologies. Emergency surgery was performed for 313 (33,2%) patients and elective surgery for 629 (66,8%) patients. External hernia was the most common indication for surgery (18,2%) and hernia repair with mesh was the most common surgical procedure done (16,5%). Cardiovascular disturbances were the most coexisting diseases. Length of hospital stay was about 9 days and patients who had had elective surgery were discharged earlier. Mortality was developed in 117 patients (12,4%). Cardiogenic shock (32,4%) was the leading cause of deaths followed by sepsis (27,4%). Logistic regression analysis concluded that, high (≥3) ASA scores, operations under emergent conditions and operations done for colorectal and upper gastrointestinal diseases were significantly associated with higher mortality rates. Conclusion: In our study, ASA score, type of admission and diseased organ system were found to be the factors affecting mortality.