Buzağılarda neonatal dönem sağlığını değerlendirmede ilk onbeş günde önemli olan klinik bulguların belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada buzağıların ilk 15 gününde günlük klinik parametrelerin izlenerek hastalık oluşmadan önce erken tanı kriteri olup olmadıklarının araştırılması ve hastalık durumlarının pasif transfer yetmezliği ve d-laktik asit bulgularıyla da ilişkilendirilerek gerek bu dönemde ve gerekse sütten kesime kadar olan dönemde ortaya çıkacak sağlık problemleri için ön belirti olup olmadıklarının araştırılması amaçlanmıştır. Ayrıca buzağıların 60. güne kadar sağlık durumları ve canlı ağırlıkları izlenerek, ilk 15 günlük dönemdeki hastalıkların 16-60 günlük dönem üzerindeki etkileri incelenmiştir. Çalışmada 82 adet holştayn buzağı incelenmiştir. Buzağılar her gün sistematik olarak muayene edilerek günlük skorlandırma yapılmıştır. İlk 15 günde buzağıların %64,63'ünde ishal oluşmuştur. Sağlıklı buzağılar ile ishalli buzağılar karşılaştırıldığında dışkının kötü kokulu olması (p<0,01), dışkıdaki kıvam ve renk değişikliği, burun akıntısı olması (p<0,001) ishal olmadan bir gün önce ishalli buzağılarda daha sık gözlenmiştir. Buzağılarda 1. ve 3. gündeki pasif transfer yetmezliği %29,26 oranında saptanmıştır. Ayrıca ilk 15 günde ishal olan buzağıların %32,08'i 16-60 günlük dönemde tekrar ishal olmuşlardır. On altı altmış günlük dönemde immunoglobulin G seviyesi 20 g/L'den yüksek olan buzağılarda hastalık görülme oranı en düşük olmuştur. Her iki dönemde de ishal olan buzağıların canlı ağırlıkları sadece ilk 15 günlük dönemde ishal olan buzağılar ile karşılaştırıldığında 30., 45. ve 60. gündeki ağırlıkları daha düşük bulunmuştur (p<0,05). Sonuç olarak buzağılarda ilk 15 günlük dönemde ishal morbiditesi yüksek olmasına rağmen bu dönem ve sonrasında hiç ölüm gözlenmemesi buzağıların günlük olarak izlenmesinin önemini ortaya koymuş, bu dönemdeki ishalin erken klinik belirleyici bulguları olarak dışkının kötü kokulu olması, dışkıdaki renk ve kıvam değişikliği ön plana çıkmıştır.

In this study, it was aimed to investigate is there any early diagnosis criteria before diseases by monitoring daily clinical parameters in the first fifteen days of the calves and it was also aimed to investigate the correlation between diseases, with passive transfer immunity failure and d-lactic acids findings. In addition, health conditions and live weights of calves were monitored till the 60th day, diseases occured in the first fifteen days and their effects were investigated in 16-60 days period. Holstein calves (n=82) were used in this study. Calves were systematically examined and scored daily. Diarrhea occured in 64,63% of calves in the first 15 days. Compared with healty and diarrheic calves, bad smelling feces (p<0,01), consistency and color change of the feces (p<0,001), and nasal discharge (p<0,001) were detected more frequently on the day before diarrhea. Failure of passive transfer of immunity were determined in 29,26% of the calves in 1st and 3rd day. In addition, 32,08% of the calves with diarrhea in the first 15 days had diarrhea again during the 16-60 day period. The incidence of disease was lowest in the calves with immunoglobulin G levels higher than 20 g/L, in 16-60 days period. The live weights of the diarrheic calves in both periods were found to be lower in the 30th, 45th and 60th days compared to the diarrhea only in the first 15 days (p<0,05). As a result, even though the morbidity of diarrhea was high in the first 15 days in the calves, the observation of no deaths during this period and afterwards showed the importance of daily monitoring of the calves. In this period, the bad smell, color and consistency changes in feces have emerged as early clinical predictors of diarrhea.