İlköğretim okul müdürlerinin stres yaratan yaşam olayları ve stresle başa çıkma tarzlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesine yönelik bir araştırma

Abstract

Bu çalışmanın genel amacı, ilköğretim okul müdürlerinde stres yaratan yaşam olayları ile stresle başa çıkma tarzları arasındaki ilişkileri çeşitli değişkenlere göre incelemektir. Bu amaca ulaşabilmek için resmi ilköğretim okullarında görevli okul müdürlerinin stresle başa çıkma yöntemleri ve stresli yaşam olayları konusunda literatür taraması yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini, 2008-2009 öğretim yılında Afyonkarahisar ili ve 14 ilçesinde görev yapan 252 ilköğretim okul müdürü oluşturmaktadır. Araştırmada, Şahin ve Durak (1995) tarafından Türkiye uyarlaması yapılan Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği, Rahe ve Holmes tarafından (1962) geliştirilen “Stres Yaratan Yaşam Olayları Listesi ” ve araştırmacı tarafından geliştirilen “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin istatistiksel analizleri için SPSS 13.0 Paket Programı kullanılmıştır. Araştırmanın verileri, yüzdelikler, tek yönlü varyans analizi, “t” testi ve korelasyon analizi ile çözümlenmiştir. Araştırmanın sonucunda, örnekleme giren müdürlerde başa çıkma tarzlarının, branş, yaş, görev yeri ve lisansüstü eğitim değişkenlerine göre anlamlı farklılıklar saptanmıştır. Stresle başa çıkma tarzı olarak birinci sırada, “Kendine Güvenli Yaklaşım” tarzı (X =3.13) bulunmuştur. Müdürlerde, stres yaratan yaşam olayları toplam puan ortalaması 190.00 olduğu saptanmıştır. Düşük düzeyde strese sahip okul müdürleri, stres yaratan yaşam olayları ile stresle başa çıkma tarzlarından “Çaresiz Yaklaşım”, “Kendine Güvenli Yaklaşım” “Çaresiz Yaklaşım”, “Boyun Eğici Yaklaşım” ve “Sosyal Desteğe Başvurma” arasında anlamlı bir ilişki gözlenmiştir. Yüksek düzeyde strese sahip olan müdürlerde, stres yaratan yaşam olayları ile stresle başa çıkma tarzlarından “Kendine Güvenli Yaklaşım” ,“Boyun Eğici Yaklaşım” ve “Çaresiz Yaklaşım” arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur.

The general purpose of this study is to determine relationships according to various variables the primary school administrators and their way of coping styles and life events. To reach this purpose, a literature survey has been made about the methods of coping with stress and life events of school administrators. The sample chosen for the research comprises 252 the primary school administrators who working in Afyonkarahisar city and 14 district area during the 2008- 2009 academic year. In this study Coping styles have been measured by The Coping Styles Inventory which was adopted to Turkish by Şahin and Durak (1995) , “Life Events Scale” which was developed by Holmes and Rahe (1962) and the “Personal Information Form” which was developed by the researcher is used. Statistical Package for the Social Sciences 13.0 software was practiced for the statiscal analysis. Research data were analyzed by using percentages, one way anonova analysis, “t” test and Correlation analysis. The results of the study indicate that the the way of coping styles of the primary school administrators’ that were sampled showed significant differences according to branch, age ,postgraduate and working area variable .“Self-confident Approaching” ranked first (X =3.13) as stress management style. The total average point of the life events generating stress was found to be 190.00 points. The primary school administrators who had low levels of stres, relationship was found between life events and stress management sub scales “helpless” ,“self-confident approach”, “Submissive Approach”, and “Seeking Social Support”. The primary school administrators who had high levels of stress, relationships was found between life events and stress management sub scales “Self-Confident”, “Helpless Approach and “Submissive”.