Çocukluk çağı kanserlerinde tedavinin büyüme ve kemik sağlığı üzerine etkileri

Abstract

Günümüzde gittikçe artan oranlarda kanser tedavisinden sağ kalan çocuk erişkin yaşa ulaşmaktadır. Hastaların çoğu tanı aldıkları dönemde halen maksimum kemik gelişimi sürecindedirler ve bu hastalarda yetersiz kemik kitlesi birikimi sonucu hayatın ilerleyen dönemlerinde osteoporoz için artmış risk ortaya çıkar. Bu çalışmada, lenfoma ve solid tümör tanısı almış,tedavileri tamamlanmış çocukların büyümeleri ve kemik sağlıkları değerlendirildi. Ağustos 1997-Temmuz 2004 tarihleri arasında lenfoma ve solid tümör tanısı almış, kemoterapi ve/veya radyoterapi protokolleri ile iyileşmiş, tedavisi sonlandırılmış 71 çocuk çalışmaya alındı. Hastaların demografik verileri(tanıda ve çalışma anında), tedavi protokolleri, izlem süreleri, kırık öyküleri,gün içindeki aktivite ve beslenmeleri değerlendirildi. Ca, P, Mg, ALP, PTH, vitD, TT4, TSH ve IGF 1 değerlerine bakıldı. Kemik yaşı tayini için sol el bilek grafisi ve kemik mineral yoğunluğunu (KMY) değerlendirmek için DEXA çekildi. Çalışmamızda tanıdan değerlendirmeye kadar geçen sürede hastaların boy persentilinde anlamlı azalma olduğu ve radyoterapinin boypersentilindeki gerilemede önemli bir etken olduğu bulundu. Ağırlık persentilinin steroid alan NHL grubunda anlamlı oranda arttığı, radyoterapialan grupta ise radyoterapi almayan gruba göre ağırlık persentilinde azalma olduğu saptandı. Hastaların %63'ünde kemik mineralizasyon bozukluğu (osteopeni veya osteoporoz) bulundu. KMY üzerine etkisi olabilecek faktörler değerlendirildiğinde; RT alımının istatistiksel olarak anlamlı düzeyde KMY düşüklüğüne neden olduğu saptandı (p=0.049). Sitotoksik ilaçlar ile osteopeni ve osteoporoz arasında ilişkili bulunmadı. Vit D ve IGF 1 düzeyleri ile KMY ilişkili saptandı. Tedavisiz izlem süreleri arttıkça kemik sağlıklarında düzelme olduğu görüldü. Hastaların %85'inde günlük Ca alımının düşüktü.Günlük Ca alımı düşük olan hastaların KMY z skorları daha düşük bulundu(p>0.05).Sonuç olarak; bu çalışmada kanserden iyileşen çocuklarda büyüme ve kemik sağlığının önemli ölçüde etkilendiği görüldü. Bu hastaların tanı anından itibaren beslenmelerine ve fiziksel aktivitelerine gereken önem verilmelidir. Oluşabilecek komplikasyonlar açısından takiplerine devam edilmesi ilerideki hayat kalitelerini arttırmak için gereklidir.

Recently, many children have been surviving until adult ages with anincreasing ratio after cancer therapy. At the time of diagnosis, most of thepatients are facing maximum bone development and these patients haveincreased risk of osteoporosis because of insufficient bone mass depositionrelated to several factors. In this study; growth and bone health, after thecessation of therapy, of children having lymphoma or solid tumors wereevaluated.In this study, 71 children who had lymphoma and solid tumors andgiven chemotherapy and/or radiotherapy protocols and became healthy afterthe cessation of therapies between August 1997 and July 2004 wereevaluated. Demographic data (at the diagnosis and during the study), therapyprotocols, duration of observation, history of fracture, daily activities andnutrition status of the patients were evaluated. Ca, P, Mg, ALP, PTH, vit D,TT4, TSH and IGF 1 values of patients were studied. Left hand wristradiography and DEXA were performed to determine the bone ages and thebone mineral densities, respectively.In this study, the mean length percentiles of all patients were reducedfrom the time of diagnosis until the study time and this was significantlyaffected from radiotherapy. The mean weight percentile was significantlyincreased in NHL group who were treated with steroids; and it wasdecreased in the radiotherapy group compared to the non-radiotherapygroup. Bone mineralization defects (either osteopenia or osteoprosis) werefound in 63% of patients. When we evaluated the factors expected to affectbone mineral density, radiotherapy resulted with a statistically significantdecrease in bone mineral density (p=0.049). There were no correlationsbetween cytotoxic drugs, osteopenia and osteoporosis. Vit D and IGF 1levels of patients were significantly correlated with bone mineral density. Thelonger was the time after the cessation of therapies, the greater was theimprovement in bone mineral density without any treatment directed againstbone health. Daily Ca intake was low in 85% of the patients. Patients havinglow daily Ca intakes had lower bone mineral density z scores (p>0.05).In conclusion; this study shows that growth and bone health of childrenwho survived after cancer therapy were significantly affected. It is importantto be careful about physical activities and nutrition of these patients. It isnecessary to follow up these patients for preventing possible complicationsand improving their quality of life.