Döviz kuru volatilitesinin ihracat üzerine etkisi

Abstract

Bu çalışmada birinci, ikinci ve üçüncü bölümlerde sırasıyla döviz kuru, volatilite ve koşullu değişen varyans modellerine ilişkin kavramsal çerçeve verilmiştir. Çalışmanın uygulama kısmı ise birinci bölüm olarak volatilitenin ölçülmesi ve ikinci bölüm olarak döviz kuru volatilitesi ile ihracat arasındaki uzun ve kısa dönem ilişkileri inceleyen ARDL-sınır testi yaklaşımının kullanılması olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Uygulamanın birinci bölümde ARCH, GARCH, EGARCH, GJR-GARCH, TGARCH ve APARCH modelleri çeşitli kriterler açısından değerlendirilmiş ve en uygun modelin GJR-GARCH(1,1) olduğuna karar verilmiştir. Bu modele göre piyasadaki olası bir şokun geçici nitelikte olduğu ve piyasanın yaklaşık 6 ay sonra eski hâline dönebileceği sonucuna varılmıştır. Ayrıca, söz konusu modelin volatilite öngörüsüne göre, öngörü değerleri gerçekleşen volatilite değerleriyle birebir aynı olmasa da, onunla örtüşmekte ve volatilitedeki yükselme ve düşmeleri yakalayabilmektedir. Uygulamanın ikinci bölümünde ise, öncelikle Pesaran vd. (2001) tarafından geliştirilen sınır testi yaklaşımıyla değişkenler arasında eşbütünleşme ilişkisi araştırılmış. Eşbütünleşme ilişkisi olduğunun belirlenmesinin ardından ARDL ve hata düzeltme modeli kullanılarak döviz kuru volatilitesi ile ihracat arasında uzun ve kısa dönemli ilişkiler analiz edilmiştir. Son olarak ise, hem uzun dönem hem de kısa dönem katsayılarının istatistiki olarak anlamlı olduğu bulunmuştur.

In this study, conceptual frameworks concerning exchange rate, volatility and conditional variance models respectively have been given on the first, second and third chapters/sections. The application part of the study consists of two parts; the being measured of volatility as the first part and the being used of the ARDL-boundary test approach which examines the long and short term relationships between exchange rate volatility and exports as the second part. In the first part of the application, ARCH, GARCH, EGARCH, GJR-GARCH, TGARCH and APARCH models have been evaluated according to various criteria and it has been decided that GJR-GARCH(1,1) model has been the most appropriate. According to this model, it has been conclude that a possible shock in the market is temporary and the market can return to its old condition in 6 months. Moreover, according to the volatility prediction of the model, even if the forecast values are not identical to the actual volatility values, overlap with it and are able to catch fluctuation in the volatility. In the second part of the application, firstly, the relationship of cointegration among variables has been researched, using Bound Test Approach, who was developed by Peseran et al. (2001). After being determined that there has been a cointegration relationship, long and short-term relationships between exchange rate volatility and exports have been analyzed, using ARDL and error correction model. Finally, it has been found that both long term and short term coefficients are statistically significant.