Sivil toplum ve siyasal iktidar ilişkisinin karşılaştırmalı analizi

Abstract

Tarihsel süreç içerisinde devletle özdeşleştirilen sivil toplum kavramı, Avrupa'da yaşanan birtakım ekonomik, siyasal, kültürel süreçlerden geçerek devletten özerk bir alan olarak algılanmaya başlanmıştır. Avrupa kökenli olan bu kavram zamanla tüm dünyayı etkilemiş ve günümüzde hemen hemen tüm siyasal iktidarlar tarafından kendilerini meşrulaştırmada bir araç olarak kullanılmıştır. Bu çalışmada, öncelikle sivil toplum kavramından ne anlamamız gerektiğine, tarihsel süreç içerisinde sivil toplum kuramcılarının kavrama yükledikleri anlamlara, kavramın demokrasi, kamusal alan vb. kavramlarla arasındaki ilişkilere, sivil toplum kuruluşlarının niteliklerine ve işlevlerine değinilmiştir. Ayrıca Avrupa'da filizlenen sivil toplumun Osmanlı Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti'ndeki durumu ifade edilip, günümüzde geldiği aşama incelenmiştir. Daha sonra ise sivil toplumun nasıl bir devlet yapısıyla ya da siyasal iktidarla birlikte mümkün olabileceği tartışılmıştır. Bunun için liberal değerler ile şekillenen, sosyal, siyasal, ekonomik yaşamın geniş bir kısmını toplumsal dinamiklere bırakan İngiltere, Fransa gibi Batı Avrupa ülkeleri ile sosyalist değerlerle şekillenen, aynı konularda inisiyatifi topluma bırakmadan kendi elinde toplayan, daha sonraki bir takım devrimlerle liberal değerleri benimsemeye çalışan Polonya gibi Doğu Avrupa ülkeleri karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Diğer taraftan çalışmada, Orta Doğu'da sivil toplumun bulunup bulunmadığı konusu Mısır özelinde ele alınmıştır. Mısırdaki sivil toplumun zayıf olduğu ve bu zayıflığının sebebi olarak da ülkedeki sivil toplumun ekonomik olarak kendi kendini finanse etmede yetersiz kaldığı, dolayısıyla da devlete ve cemaatlere bağımlılığı nedeniyle özerk bir yapı sergileyemediği sonucuna varılmıştır.

The notion of civil society, which is identified with the states throughout the history, went through economical, political and cultural processes that took place in Europe and it has been realized as an autonomous field outside of the states. This notion, which originated in Europe, has affected the whole world and in the era that we live in, almost all of the political powers use it as a means of justifying themselves. This study starts with establishing what we are supposed to understand from the notion of civil society, the meanings attributed to the notion by the theoreticians through history, the relations between it and other terms like democracy, public space etc. and the function and qualifications of civil society organizations. Moreover, the place of civil society in Ottoman Empire and Turkish Republic is defined and the current phase of the notion is studied. Furthermore, the kinds of government structures and political power that can work with civil society is discussed. In order to discuss these topics, Western European countries like England and France, which are molded with liberal values leaving a large portion of the social, political and economical realms mostly to the social dynamics, and Eastern European Countries like Poland, which tried to adopt liberal values later on but was essentially molded by socialist values holding onto power and not giving initiative to the public regarding the same matters, are examined comparatively. On the other hand, the subject of whether or not the civil society exists in the Middle East is examined through the example of Egypt. It is seen that the civil society in Egypt is weak and this is caused by the inability of the civil society in this country to finance itself, ending up in dependence to the government and the congregations, resulting in failure to be self-reliant.