Pamuklu kumaşların ön terbiye proseslerinin enzimatik yöntemlerle kombine edilmesi üzerine bir araştırma

Abstract

Tekstil ön terbiye işlemlerinde enzim kullanımının konvansiyonel hasıl sökme, hidrofilleştirme, ağartma ve boyama proseslerine göre avantajları; daha az kimyasal kullanımı, daha çevreci olması, su ve enerji tasarrufu sağlamasıdır. Bu çalışmada; nişasta haşıllı pamuklu kumaşların hasıl sökme, hidrofilleştirme, ağarma ve boyama işlemlerinin enzim kullanımı ile tek banyoda yapılmıştır. Bu yönteme “tek banyo yöntemi” denilmiştir. Çalışmanın ilk aşamasında, konvansiyonel hasıl sökme proseslerinde kullanılan amilaz esaslı enzimler yerine amiloglikozidaz/pullulenaz karısımı enzim (Dextrozyme DX, Novozymes) ile nişastanın tamamen glikoza parçalanması için çalışma şartlarının optimizasyonu yapılmıştır. Çalışmanın ikinci aşamada, hasıl sökme banyosundaki glikozdan glikoz oksidaz enzimi ile hidrojen peroksit eldesi ve bu hidrojen peroksit ile maksimum beyazlık derecesinin elde edildiği ağartma işlem koşulları saptanmıştır. Çalışmanın üçüncü aşamasında ise, ağartma işlemi sonunda katalaz enzimi ile hidrojen peroksitin giderimi ve aynı banyoda reaktif boyalarla boyama işlemi yapılmıştır. Bu işlemin ardından tek banyo yönteminin konvansiyonel yönteme göre avantajları ve dezavantajları tartışılmıştır. Ayrıca farklı metotlarla immobilize edilen glikoamilaz ve Glkoz oksidaz enzimlerinin etkinliği de araştırılmıştır.

The advantages of biotechnology are: less auxiliary demand; lower environmental impact; and energy and water savings compared to the conventional desizing, scouring, bleaching and dyeing sequence. The objective of this study was to develop a new process for desizing, scouring, bleaching and dyeing starch-sized cotton fabrics in one bath with enzymatic processes. This process is called “one bath method.” In the first step of this study, process optimization was done for desizing which was performed with an amyloglucosidase/pullanase enzyme (Dextrozyme DX, manufactured by Novozymes) instead of a conventional amylase enzyme in order to hydrolyze starch into single glucose units. In the second step of this study, glucose oxidase enzyme was used to yield hydrogen peroxide from the glucose generated during desizing and bleaching was performed by this enzymatically-generated hydrogen peroxide to ensure maximum whiteness. In the third step of this study, decomposition of hydrogen peroxide after bleaching was done with catalase enzyme and fabric was dyed in the same bath with reactive dyes. The advantages and disadvantages of one bath method compared with conventional process was discussed. And also, amyloglicosidase and glucose oxidase enzymes immobilizations were done by different methods and its effect on effectiveness were examined.