Farklı lokalitelerden toplanan liken türlerinde klorofil içeriği ve anatomik özelliklerin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada Bursa ili, Nilüfer, Osmangazi ve İznik ilçelerinde belirlenen 12 farklı lokalitede epifitik olarak yayılış gösteren Parmelia sulcata Taylor 1836 tallusundaki fotosentetik pigment içerikleri, morfolojik ve anatomik özellikleri incelenerek lokaliteler arası hava kalitesi karşılaştırılmıştır. Ayrıca atmosferik kirleticilerden çok uzak kırsal bir bölge olan Uludağ Kirazlıyayla mevkiinde belirlenen kontrol bölgesinden, likenlerle kaplı Abies sp. dalları transplantasyon yapılarak kirleticilere daha fazla maruz kalan Bursa ilinin merkez ilçesi olan Nilüfer' de bir bölgeye yerleştirilmiştir. Hypogymnia physodes (L.) Nyl. 1896, Pseudevernia furfuracea (L.) Zopf 1903 ve Parmelia sulcata Taylor 1836 liken türleri, üç aylık periyotlarla fotosentetik pigment içeriği ölçülerek bir yıllık pigment değişim oranları ve bölgenin mevsimsel olarak kirleticilere maruz kalma oranı istatiksel olarak tespit edilmiştir. Bu amaçla araziden toplanan liken örneklerinden 20 mg alınarak CaCO3 ile doygun hale getirilmiş asetonla üç kez yıkama işlemi yapılmıştır. Liken ekstratlarının hazırlanmasında ise 10 ml saf DMSO (Dimetilsülfoksit) kullanılmıştır. Spektrofotometrik ölçümler için hazırlanan liken ekstratlarında klorofil a, klorofil b, toplam karotenoit ve klorofil a'nın feofitine dönüşüm oranını belirlemek için Beckman Coulter DU 730 marka spektrofotometrede 665, 649, 480, 435 ve 415 nm dalga boylarında absorbans değerleri kaydedilmiştir. Liken talluslarında klorofil a, klorofil b, toplam karotenoit içerikleri (mg/gr) ile klorofil a / b oranı, toplam karotenoit / toplam klorofil oranı ve OD435 / OD415 oranının lokaliteler arasında farklılık gösterdiği tespit edilmiş ve bu değişimin istatistiksel olarak da (p<0.001) anlamlı olduğu bulunmuştur. Spektrofotmetrik ölçümler ve liken tallusunun anatomik ölçümleri baz alınarak yapılan değerlendirmeler sonucunda liken talluslarının fotosentetik pigment içeriğinin lokaliteler arasında farklı olduğu ve bu değişimin istatistiksel olarak anlamlı olduğu bulunmuştur. Bu sonuçların lokalitelerin hava kirliliği seviyeleriyle ilişkili olduğu belirlenmiştir.

In this study, photosynthetic pigment contents, morphological and anatomical characteristics were determined between different localities air quality levels were compared of Parmelia sulcata Taylor 1836 which shows the epiphytic spread in located 12 different localities distincts of Nilüfer, Osmangazi and İznik, in Bursa. In addition, control zones identified at Uludağ Kirazlıyayla site isolated from atmospheric pollutants, Abies sp. branches were placed in a region in Nilüfer, which is the central district of Bursa province, which has been exposed to more pollutants by transplantation. Hypogymnia physodes (L.) Nyl. 1896, Pseudevernia furfuracea (L.) Zopf 1903 and Parmelia sulcata Taylor 1836 lichens species were measured for three months period to determine photosynthetic pigment contents, and one year of pigment change rates and seasonal pollutant exposure rates were statistically determined. For this purpose, 20 mg of the lichen samples collected from the field were taken and washed three times with acetone saturated with CaCO3. 10 ml of pure DMSO (Dimethylsulfoxide) was used to prepare the lichen extracts. Concentrations of chlorophyll a, chlorophyll b and total carotenoids of the extracts was measured with label of Beckman Coulter DU 730 spectrophotometre at 665, 649 and 480 nm. Thallus of lichens chlorophyll a, chlorophyll b, total carotenoid content (mg/g) and chlorophyll a / b ratio, total carotenoid / total chlorophyll ratio and OD435 / OD415 ratio is different between localities and these changes are significantly statistical (p <0.001) it has been found.