Nilüfer Halk Sağlığı Eğitim ve Araştırma Bölgesi'nde yaşayan 40-60 yaş arası kadınlarda menopoza girme yaşı ve bunu etkileyen etmenler

Abstract

Bu kesitsel çalışma, 01 Haziran-30 Eylül 2005 tarihleri arasında Nilüfer Halk Sağlığı Eğitim ve Araştırma Bölgesinde (NHSEAB)yürütülmüştür. Bu bölgede yaşayan 40-60 yaş arası 2533 kadın arasından 1013 kadın, tabakalandırılmış sistematik örnekleme yöntemiyle seçilmiştir.Çalışmanın amacı, NHSEAB'nde yaşayan 40-60 yaş arasındaki kadınların;â ¢ Menopoza girme yaşını saptamak,â ¢ Menopoza girme yaşını etkileyen faktörleri belirlemek,â ¢ Menopoz Semptomlarını Değerlendirme Ölçeği ile kadınların bu döneme ilişkin yakınmalarını tespit etmek,â ¢ Elde edilen verileri diğer çalışma sonuçları ile karşılaştırmak veâ ¢ Kadınların bu döneme ilişkin sorunlarına yönelik çözüm önerilerinde bulunmaktır.Çalışmada kadınların sosyodemografik bilgilerini, menopoza girme yaşını ve bunu etkileyen etmenleri içeren bir anket formu ile geçerlilik ve güvenirlik testleri yapılmış, Türkçe'ye çevrilmiş, menopozal döneme ilişkin psikolojik, somatik ve ürogenital semptomları değerlendiren Menopoz Semptomlarını Değerlendirme Ölçeği kullanılmıştır. Menopoza girme yaşını etkileyen faktörler arasında kadının sosyodemografik özellikleri, doğurganlık özellikleri, annelerinin menopoza girme yaşı, sigara ve oral kontraseptif kullanma durumları sorgulanmıştır. Çalışmaya alınan kadınların yaş ortalaması 48,2 ± 5,9 yıl olup,%44,2'si postmenopozal dönemde yer almaktadırlar. Tüm kadınların menopoza girme yaşı ortalaması 45,9 ± 5,3 yıl, doğal olarak menopoza giren kadınların yaş ortalaması 46,7 ± 4,8 yıldır. Menopoz Semptomlarını Değerlendirme Ölçeği'ne göre kadınların mevcut şikayetleri içerisinde enfazla %82,8 ile fiziksel ve zihinsel yorgunluk saptanmıştır. Bunu %78,4 ile sinirlilik ve %76,4 ile keyifsizlik izlemektedir. Ölçeğin değerlendirme sonuçlarına göre, toplam puanların ortalaması 13,4 ± 6,8'dir. Bu sonuçlar ilebölgedeki kadınların orta düzeyde menopozal semptom yaşadıkları değerlendirilebilir. Kadınların mevcut şikayetlerinden sinirlilik ile menopoz arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmıştır. Postmenopozal dönemindeki kadınlarda sinirlilik 1,76 kat daha fazla görülmektedir.Çalışma sonucunda, çalışan kadınların çalışmayan kadınlara göre menopozlu olma durumunun 0,44 kat daha fazla olduğu ve ilk evlenme yaşı 18 yaş ve üstü olan kadınların, 18 yaş altı kadınlara göre, menopozlu olma durumunun 0,52 kat daha fazla olduğu gözlenmiştir.Menopoz yaşını etkileme olasılığı düşünülen faktörlerin bilinmesi sonucu, önlenebilir faktörlere gerekli müdahaleler yapılabilir ve kadınların erken yaşlarda menopoza girmelerinin önüne geçilerek kadın sağlığı korunmaya çalışılabilir. Kadının yaşam kalitesini etkileyen psikosomatik şikayetlerin düzeltilmesi ile kendini en az düzeyde verimli ve mutsuz hisseden kadın için menopoz dönemi, yeni bir başlangıç ve mutlu bir dönem haline getirilebilir.Ülkemizde kadınların doğal menopoza girme yaşı ve bunu etkileyen faktörler ile ilgili kapsamlı toplum çalışmaları yoktur. Oysa uygun sağlık politikalarının geliştirilebilmesi, kadına yönelik hizmet verimliliğinin arttırılabilmesi için menopoz ve menopozun yarattığı problemlere ilişkin daha fazla veriye ihtiyaç vardır.

This cross-sectional study was conducted between 01 June-30 September2005 in Nilüfer Public Health Training and Research Area (NPHTRA). Among 2533women aged 40-60 years, 1013 women were selected using stratified systematicsampling. The objectives of the study were,â ¢ To determine the age of menopause,â ¢ To find out the factors effecting the age of menopause,â ¢ To detect their symptoms related to menopause using Menopause RatingScale,â ¢ To compare our results with other studies andâ ¢ To make suggestions for solving menopause problems encountered.A questionnaire including questions about the sociodemographic features, ageof menopause, and factors effecting the age of menopause was used. Than theTurkish version of Menopause Rating Scale, which had been shown to be valid andreliable, was applied to evaluate psychological, somatic and urogenital symptoms.Among factors effecting age of menopause, sociodemographic features, reproductivepatterns, maternal age of menopause, use of oral contraceptives and smoking habitswere questioned.Mean age of the women included in the study was 48.2 ± 5.9 years and 44.2%of them were in the post-menopausal period. Overall mean age of menopause was45.9 ± 5.3 years and mean age of menopause among women with naturalmenopause was 46.7 ± 4.8 years. Most common symptom according to MenopauseRating Scale was physical and mental exhaustion with a rate of 82.8%. It wasfollowed by irritability and depressive mood with rates of 78.4% and 76.4%respectively. Overall mean score of the scale was 13.4 ± 6.8 suggesting that womenin the area had moderate degree menopausal symptoms. Among menopausalsymptoms present, only irritability had a significant relation with menopause.Irritability was observed 1.76 times more among postmenopausal women.It was observed that presence of menopause was 0.44 times more amongworking women compared to non-working and 0.52 times more among women withage of first marriage 18 or more compared to less than 18.By knowing the factors with a potential to effect the age of menopause, certainmeasures can be taken to reduce preventable factors and by preventing earlymenopause womens? health status can be promoted. By improving thepsychosomatic symptoms, menopausal period may become a new beginning and ahappy period for women rather than an unhappy and unproductive one.In our country, there are no comprehensive community studies about age ofmenopause and factors effecting it. However, more data is needed about menopauseand menopause related problems to develop appropriate health policies and toimprove the efficiency of services for women.