Süt sığırlarının geçiş dönemlerinde kalsiyum propiyonat katkısının süt verimi ve bileşimi ile ketozis, hipokalsemi ve bazı döl verimi parametrelerine etkileri

Abstract

Bu araştırma, doğumu takiben değişik aralıklarla süt sığırlarına oral yolla verilen kalsiyum propiyonatın süt verimi ve kompozisyonu ile Türkiye'de yaygın olarak görülen ketozis, hipokalsemi ve bunlara bağlı komplikasyonlar üzerine olabilecek etkilerinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmada hayvan materyali olarak laktasyon sayıları 1?4 arasında olan 24 baş gebe Holstein Irkı süt sığırı kullanılmıştır. Süt sığırları yaş, laktasyon sayısı, vücut kondisyon skoru ve buzağılama mevsimi gibi özellikleri göz önünde bulundurularak sınıflandırılmış ve benzer özelliklere sahip üç grup oluşturulmuştur. Her bir grup 8 hayvandan meydana gelmiştir. Grup 1 (G1)'de yer alan hayvanlara 680 g kalsiyum propiyonat (143 g Ca) içeren sulu solüsyon doğumu takiben 4 saat içinde ve doğumdan 24 saat sonra olmak üzere iki kez ağız yolu ile verilmiştir. Grup 2 (G2)'de yer alan hayvanlara 680 g kalsiyum propiyonat içeren sulu solüsyon doğumu takiben 4 saat içinde, doğumdan 24 saat ve 7 gün sonra olmak üzere üç kez ağız yolu ile verilmiştir. Grup 3 (G3)'te yer alan hayvanlara hiç kalsiyum propiyonat verilmemiştir. Araştırmada doğumu takiben G1'de 5, G2'de ve G3'te 3'er hayvanın süt hummasına yakalandığı saptanmıştır. İkinci uygulamadan 4 saat sonra G1 ve G2'de süt humması ortadan kalkmış olmasına rağmen, G3'te hala süt humması olan 3 hayvan tespit edilmiştir. Denemenin farklı zamanlarında, serum kalsiyum, fosfor ve beta hidroksi bütirik asit konsantrasyonları bakımından gruplar arasında istatistiksel farklılıklar bulunmuştur (P<0.05). Gruplar arasında serum glikoz ve esterleşmemiş yağ asidi konsantrasyonları, kuru madde tüketimi, vücut kondisyon skoru, süt verimi ve bileşimi, retensiyo sekundinarum, ilk östrus gösterme ve ilk tohumlama zamanı bakımından bir fark saptanmamıştır (P>0.05). G2'deki metritis vakalarının G3'tekinden önemli ölçüde az olduğu tespit edilmiştir (P<0.05). Doğum sonrası tüm gruplarda eşit sayıda subklinik ketozisli hayvan teşhis edilirken, doğumdan 4 hafta sonra G1 ve G2'de bu sayının azalmış, G3'te ise yükselmiş olduğu görülmüştür. Bu çalışmada kalsiyum propiyonatın iki uygulamasının süt hummasının iyileşme sürecini kısaltabileceği, üç uygulamanın ise metritisin oluşumunu engelleyici bir etkiye sahip olabileceği sonucu çıkartılabilir.

This study was conducted to evaluate effects of calcium propionate administered orally to dairy cows by different numbers after calving on milk production, milk component, ketosis and hypocalcemia, common in Turkey, and the complications related to these disorders. Twenty four multiparous pregnant Holstein cows, parity from 1 to 4, were used in the study. The Holstein cows used in the study were sorted by age, parity, body condition score in close-up period and season of calving and assigned to one of the three treatments. Each treatment consisted of 8 cows. The cows in treatment 1 (G1) were administered two drenches within 4 h of calving and at 24 h after calving. The cows in treatment 2 (G2) were administered three drenches within 4 h of calving, at 24 h after calving and 7 days after calving. The cows in treatment 3 (G3) were not administered any drench of calcium propionate. Each drench contained 143 g of calcium as calcium propionate (680 g). In the study, milk fever developed in 5 of 8 cows, in 3 of 8 cows and in 3 of 8 cows in G1, G2 and G3, respectively, at calving. There was no cow with milk fever in G1 and G2 at 4 h after second drench (about 28 h after calving) but 3 of 8 cows in G3 had still milk fever at this time. There were statistically differences among treatments for serum calcium (P<0.05), phosphorus (P<0.05) and ß-hydroxybutyrate (BHBA) (P<0.05) concentrations at different times during experimental period. There were no differences among treatments for serum glucose and nonesterified fatty acid (NEFA) concentrations, dry matter intake, body condition score, milk production and component, incidence of retained placenta, number of days to first estrus and first artificial insemination (P>0.05). Incidence of metritis in G2 was significantly lower as compared to G3 (P<0.05). The number of cows with subclinical ketosis decreased in G1 and G2 but increased in G3 at 4 weeks after calving while all treatments had identical number of the cows with subclinical ketosis at calving. In this study, two drenches of calcium propionate were beneficial in treating milk fever and three drenches of calcium propionate were considered to have had a preventive effect for metritis.