Lastik tekerlekli traktörlerde lastik basıncının toprak sıkışıklığına olan etkilerinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı; tınlı toprak şartında iki farklı nem düzeyinde ( % 9 ve % 13), üç farklı tekerlek yükü (1000, 1300 ve 1600 kg), üç farklı lastik iç basıncı (0.8, 1 ve 1.5 bar), üç farklı ilerleme hızı (1, 1.3 ve 1.6 m/s)ve üç farklı geçiş sayısında (1, 3 ve 5) çalıştırılan 13.6/12-36 radyal traktör tekerleğinin toprak sıkışmasına etkisini belirlemektir. Bu almaçla; kontrollü değişkenlere bağlı olarak toprağın hacim ağırlığı, penetrasyon direnci, iz derinliği ve yüzey altındaki basmç değerleri ölçülmüştür. Denemeler toprak kanalında yürütülmüş ve bütün ölçümler 0-15 cm ve 15-30 cm derinliklerde yapılmıştır. Toprağın hacim ağırlığı değerleri; % 9 nem içeriğinde 1.203-1.435 g/cm3 ve % 13 nem içeriğinde 1.182-1.427 g/cm3 değerleri arasında değişmektedir. Toprağın penetrasyon direnci değerleri tekerlek iz merkezinde ve iz kenarında ölçülmüştür. Penetrasyon direnci % 9 nem içeriğinde tekerlek iz merkezinde 1351.63-2982.65 kPa, tekerlek iz kenarında 1022.73-2713.29 kPa ve % 13 nem içeriğinde ise sırasıyla 1129.33-3102.17 kPa ve 729.31-2745.49 kPa değerleri arasında değişmektedir. Tekerlek iz derinliği % 9 ve % 13 nem içeriğinde sırasıyla 5.60-12.50 cm ve 12.17-15.80 cm değerleri arasında bulunmuştur. Farklı derinliklerdeki basınç değerlerim belirlemek için tekerlek izinin merkez çizgisine ve iz kenarına iki farklı derinliğe dört adet yük hücresi yerleştirilmiştir. Basınç değerleri % 9 ve % 13 nem içeriğinde tekerlek iz merkezi ve iz kenarında sırasıyla 30.39-925.80 kPa, 21.57-747.06 kPa ve 67.98- 996.08 kPa, 15.69-883.00 kPadeğerleri arasında değişmektedir. Tekerlek yükü ve lastik iç başmandaki artış ile toprağın hacim ağırlığı, penetrâsyon direnci, iz derinliği ve yüzey altındaki basınç değerleri artmıştır. İlerleme hızının bağımlı değişken olarak seçilen parametreler üzerine etkisi toprağın nem içeriğine ve ölçüm bölgesine göre değişmektedir. Tekrarlanan geçiş sayısı arttıkça toprağm hacim ağırlığı, penetrâsyon direnci, iz derinliği ve 30 cm derinlikte ölçülen basınç değerleri artmış ve 15 cm derinlikte ölçülen basınç değerleri ise azalmıştır.

The aim of this study is to determine the effects of 13.6/12-36 radial tractor rear tire working in two different moisture contents (9 % and 13 %), by three different tire loads (1000, 1300 and 1600 kgs), by three different inflation pressures (0.8, 1 and 1.5 bars), by three different forward speeds (1, 1.3 and 1.6 m/sec.) and by three different passings (1, 3 and 5) to the soil compaction in loamy soil conditions. For this reason, soil bulk density, penetration resistance, trace depth and pressure values under surface have been measured depending on controlled factors. Experiments have been carried out in soil bins and all measurement was taken at 0-15 cm and 15-30 cm depths. The soil bulk density varies between 1.203-1.435 g/cm3 for 9 % moisture content and 1.182-1.427 g/cm3 for 13 % moisture content. The penetration resistance has been measured at tire center line and tire side line. The penetration resistance was 1351.63-2982.65 kPa at the tire center for 9 % moisture content, 1022.73-2713.29 kPa at tire side line and varies from 1129.33-3102.17 kPa to 729.31-2745.49 kPa respectively for 13 % moisture content. Trace depth was found to be 5.60-12.50 cm and 12.17-15.80 cm for 9 % and 13 % moisture contents respectively. Four load cells were placed into tire center and tire side line to determine undersurface pressure values of various depths. Undersurface pressure values of tire center line and tire side line for 9% and 13% moisture content vary from 30.39-925.80 kPa to 21.57-747.06 kPa and 67.98-996.08 kPa to 15.69- 883.00 kPa respectively. An increase in tire load and infliation pressure resulted in an increase in soil bulk density, penetration resistance, trace depth and underface pressure values. The effect of forward speed on the parameters choosen as dependent factors varies according to the moisture content and measurement area. Bulk density, penetration resistance, trace depth and undersurface pressure values of 30 cm depth was increased as the number of passing increased; whereas undersurface pressure values of 15 cm was decreased.