Lala Mustafa Paşa ve Kıbrıs'taki vakıfları

Abstract

Menşei hakkında birtakım ihtilaflar da bulunan vakıf müessesesi, özellikle İslam ile beraber bir sistem kazanmış önemli bir sosyal kurumdur. Vakıflar Osmanlı Devleti ile birlikte hayırsever devlet ricali sayesinde geniş coğrafyalara yayılmıştır. Bu devlet adamlarından birisi de Osmanlı Devleti'nin zirvede olduğu dönemde farklı görevlerde bulunmuş ve sadrazam kaymakamlığına kadar yükselmiş olan Lala Mustafa Paşa'dır. Lala Mustafa Paşa İslâm'ın ilk dönemlerinden itibaren fethedilmek istenen Kıbrıs adasını 1571 tarihinde fethederek Kıbrıs Fâtihi unvanını almıştır. Osmanlı'nın birçok yerinde zengin vakıflar kuran Lala Mustafa Paşa Kıbrıs'ta Lefkoşa'da bulunan Ömerge Camii'ne bazıları kendisine fetih hakkı olarak kalan bazılarını da kendi parasıyla satın aldığı birçok arazi, ev, dükkân, han, değirmen, su kanalları ve köprülerden oluşan akarlar vakfetmiştir. Bu çalışmada Lala Mustafa Paşa'nın hayatı, Ömerge Camii vakfiyesi ve bu vakfın Kıbrıs sosyal ve kültürel hayatı üzerindeki etkisi incelenmiştir.

The waqf, which there is a debate about the source of its origins, and within Islam became very organized, developed and systematic, is a very important social foundation. In the Ottoman Empire, due to a beneficent statesman, the waqf becomes very widespread. One of the beneficent statemen was Lala Mustafa Pasha who lived during the golden age of the Ottoman Empire and became the grand vizier. In 1571, he conquered the island of Cyprus, which the Muslims had wanted to conquer since early times, and thereafter was known as the Opener of Cyprus. In addition to establishing many waqfs in the Ottoman Empire, he also founded Omerge Mosque in Nicosia, Cyprus. He provided surrounding homes, land, khans, water channels, and a bridge to this mosque some of which he bought and some of which was given to him by the Ottoman Empire as a gift of conquering. This thesis studies the life of Lala Mustafa Pasha and his waqf called Omerge Mosque and its social and cultural effects on Cyprus.