Nikaia'daki antik sütun başlıkları

Abstract

Sütun başlıkları, yapıların hem taşıyıcı birimlerinden hem de süsleme öğelerinden biridir. Taşıyıcı olarak mimari düzenlere göre değişiklik göstermekle birlikte yapının ihtişamını ve inceliği göstermektedir. Antik dönemde kentler, ihtişam ve prestij kazanmak için kökenlerini tanrılara adamak, eyalet içerinde unvan sahibi olmak, imparatorlar adına tapınak, yapı inşa ettirmek gibi eylemlere girişirler. Bu faaliyetlerle birlikte inşa edilen yapılar estetikleri ile ön plana çıkartılmaya çalışılmıştır. Antik Dönem'de Bithynia bölgesi içerisinde yer alan Nikaia/İznik bölgenin önemli yerleşimlerinden biri olmasına rağmen olan kentin mimari öğeleri, sütun başlıkları ile ilgili günümüze kadar envanter ve değerlendirme çalışması yapılmamıştır. Tez çalışmasıyla ilçe merkezinde ve sur duvarlarında bulunan başlık ve başlık parçaları için envanter çalışması yapılmış, İznik Arkeoloji Müzesinde korunan eserlerle birlikte değerlendirilerek ayrıntılı bir şekilde tanımlanmış, bezeme sınıflandırılması yapılmış ve tarihsel değerlendirmeleri gerçekleştirilmeye çalışılmıştır. Ayrıca bu çalışma ile birlikte Nikaia'nın Helenistik ve Roma İmparatorluk Dönemi'ndeki yapı çeşitliliği ile ilgili fikir elde edilmeye çalışılmış olup kentin mimari dokusunu anlamak adına yapılacak çalışmalara da bir ön adım olabilmesi amaçlanmıştır.

Column capitals are one of both the support units of the structures and the ornamental elements. It shows the magnificence and the elegance of the construction as it changes according to the architectural arrangements as the carrier. In antiquity, the cities engage in actions such as giving their roots to the gods in order to gain splendor and prestige, having title in the province, building temples and structures in the name of the emperors. Together with these activities, the aesthetics of the buildings were tried to be brought to the forefront. In Nicaea/İznik, despite being one of the settlements of Bithynia region in the ancient period, there was no inventory and evaluation studies on the architectural items and column headings of the city. With this thesis study, an inventory study was carried out for the capitals and capital parts in the town center and in the city walls. These column headings were evaluated together with the parts preserved in the Iznik Archaeology Museum, and they were defined in detail, the classification was made and historical evaluations were tried to be realized. In addition, with this study, it was tried to get an idea about the architectural diversity in the Hellenistic and Roman Imperial period of Nicaea. It is also aimed that this work could be a preliminary step for other works to be done in order to understand the architectural texture of the city.