Bandırmalızâde Hâşim Baba Dîvânı (metin-inceleme)

Abstract

Bu çalısmada Bandırmalızâde Hâsim Baba Dîvânı’nın metnini ortaya koymayı amaçladık. Metnin yanı sıra Hâsim Baba’nın hayatı ve eserleri hakkında bilgiler vermeye çalıstık. Çalısma “Bandırmalızâde Hâsim Baba’nın Hayatı”, “Din ve Tasavvuf” ve “Dîvânının Metni” olmak üzere üç ana bölümden meydana gelmektedir. Siirlerinde “Hâsim” “Hâsimî” mahlasını kullanan Mustafa Hâsim Baba 1718 yılında stanbul Üsküdar’da dogmustur. Bandırmalızâde Tekkesi seyhi Yusuf Nizâmeddin Efendi’nin ogludur. Celvetî âdâb ve erkânına göre yetisen Hâsim Baba daha sonra Bektâsîlige meyletmis, hatta bir ara dedebabalık makamına kadar yükselmistir. Fakat Celvetîlerce Celvetîligi, Bektâsîlerce Bektasîligi kabul görmemistir. Sâir 1782’te vefât etmistir. Bandırmalızâde Tekkesi’nin avlusuna gömülmüstür. Vefatından sonra Hâsim Baba’nın takipçileri tarafından kurulan Hâsimiyye tarikatı kendisine nispet edilmistir. Ömrünü irsat ve tarikat hizmetlerine adamıs olan Hâsim Baba’nın Dîvânı’nda Celvetîligin, Bektâsilîgin ve Melâmîligin tesirleri görülür. Muhtelif kütüphanelerde Dîvân’ın yazma nüshaları mevcuttur. Hâsim Baba’nın eserleri: Divân, Vâridât, Ankâ-yı Mesrık, Devriyye-i Fersiyye.

In this study, we aimed to demonsrate the text of Hâsim Baba’s Dîvân. Besides, we tried to give information about Hâsim Baba’s life and works. This study consists of three main chapters including “The Life of Bandırmalızâde Hâsim Baba”, “Religion and Mystic” and “The Text of Dîvân”. Mustafa Hasim Baba whose pseudonym was “Hâsim, Hâsimî” in his poets, was born in Üsküdar, stanbul in 1718. He was the son of the Yusuf Nizâmeddin Efendi Sheikh of Bandırmalızade Tekkesi (Dervish lodge). Hasim Baba was educated according to the practices of Jalwatiyya orders, after that he inclinated to Bektashism orders and even he was appointed to the post of Dedebabalık. However, neither the Jalwatis nor the Bektashis had accepted him. He died in 1782. He was buried to the Bandırmalızâde Tekkesi. After his death, the Hasimiyyas, which was established by the followers of Hasim Baba, was related to him. In the Divan of Hasim Baba, who spended his life on preaching and Sufi order services, the influences of Celvetism, Bektashism and Condemnathism can be seen. The manuscripts of Divan are in different libraries. The works of Hasim Baba: Divân, Vâridât, Ankâ-yı Mesrık, Devriyye-i Fersiyye.