Eğitim kurumları için kurumsal performans ölçümüne yönelik bir model geliştirme çalışması

Abstract

Kurumsal performansın ölçümü ve geliştirilmesi tüm organizasyonlar için önemini günden güne artıran süreçlerden birisidir. Aynı zamanda insan kaynakları yönetimi ile de ilişkilidir. Eğitim kurumlarında doğru ve bilimsel yapılan bir kurumsal performans değerlemenin sistematik bir şekilde yayılması ülkemizin ileride çokça konuşulacak ve çözüm aranacak bir ihtiyacıdır. Ülkemizde kamudaki eğitim kurumlarındaki kurumsal performans değerleme uygulamaları incelendiğinde birçok konuda ciddi hataların yapılmakta olduğu ve hatta dinamik bir uygulamanın olmadığı açıkça görülmektedir. Kurumsal performans değerlemenin bütünsel bir anlayışla ve bütün eğitim kurumları ile ilişkilendirilerek yapılmaması bir tarafta konuya ilgili, ilerlemiş okulların diğer tarafta da belli bir seviyenin üzerine çıkamayan eğitim kurumlarının oluşmasına sebep olmuştur. Bu da aslında bir fırsat eşitsizliğinin sonucudur denilebilir. Bu eşitsizlik aralığının daratılmasının son dönemlerde eğitim politikalarına yansıdığı görülmektedir. Kendi performansının sonuçlarını ölçemeyen ve akran kurumlarla kıyaslayama fırsatı bulamayan eğitim kurumları hatalarının farkına varamamaktadırlar. Bu nedenle kamu hizmetlerinde gelişim ve değişim üst yöneticilerin liderliklerine bağlı veya fedakar eğitimcilerin vicdanına bağlı olarak çok yavaş gerçekleşmektedir. Diğer yandan kurumsal performans değerlemesinde kullanılan kriterler açısından da problemler bulunmaktadır. Kriterlerin neredeyse tamamı paylaşılan değil, statik, geliştirilmeyen ve kurmay bir sınıfın ürettiği kriterlerdir. Çağın gereklerine uygunluğunu yitirmiştir ve hedef odaklı değildir. Sistem yaklaşımı ve durumsallık yaklaşımı açısında pek değerlendirilemeyen çalışmalar modern yönetim yaklaşımı açısından doğru bulunmamaktadır. Bazı uygulamalar modern yaklaşımları barındırmakla birlikte genele yayılmamaktadır. Dolayısıyla yıldız ve yalnız okulları oluşturmuştur. Performansı ölçerek bunun sonuçlarının ücretlendirmeye yansımaması da çözülmesi gereken bir problem olarak karsımızda durmaktadır. Bu çalışmanın ilk bölümünde kurumsal performans değerleme ile ilgili kavramsal bilgiler verilmiş, ikinci bölümünde de ülkemizdeki Türk Kamu Sektöründeki eğitim kurumlarının kurumsal performans değerleme sistemi masaya yatırılmıştır. Sürecin nasıl işlediği ile ilgili olarak mevzuata da atıflarda bulunularak detaylı bilgiler verilmiştir. Üçüncü bölümde eğitim kurumları için bir örnek kurumsal performans değerleme simülatörü geliştirilmiştir. Bu simülatör ile ülke çapında uygulanabilirlik ve yayılım önerilmiştir.

Evaluation and improvement of institution performance is a process which is gaining importance gradually for all the organizations. In response, it is simultaneously connected with the management of human resources. Systematic dissemination of the institution performance done in a reliable and scientific way in educational institutions would be an increasingly concerned and solution demanded matter for our country in the future. In Turkey, surveys on the evaluation applications of instution performance in educational institutions demonstrate clearly the point that many serious errors are being made and there exists even no dynamic application. Institution performance lacking a broad evaluation and having no relation to do with different educational institutions causes these to be such advance schools related to the matter on the one hand and educational institutions that are not able to move forward from a certain level on the other hand. It actually could be acknowledged as a result from the inequality of opportunities. Narrowing the gap in this inequality has recently found some reflection in current educational policies. Educational institutions which are not able to manage to evaluate the results of their performance and provide an opportunity to analogise it with the equal institutions cannot distinguish their mistakes. For that reason, improvement and modification in public services depending on the leaderships of senior managers and conscience of devoted educationalists is realized slowly. On the other hand, there exist some problems in the performance evaluation in terms of criterions used. Nearly all the criterions are not shared but static and unimproved ones that are seemingly set by a certain staff class. They have lost their convenience with this era and are not goal-oriented. Studies which could not be evaluated according to the systematic and situation-based approaches are not reliable also in terms of modern management approaches.Though some applications accommodates modern approaches, they don’t cover it as a whole. These, therefore, create star and alone schools. One another problem needed to be taken into consideration is non reflection of the results of the performance evaluations into the wage scales. The first part of this study introduces conceptual information related to the evaluation of institution performance.The second part examines the evaluation systems of educational institutions in Turkish public system. It also emphasizes detailed imformation about the legislation on how the process is running. In the third part, a model performance evaluation simulator for educational institutions is improved. Through this simulator, such points as applicability and dissemination are suggested.