Tasarım ve imalat süreçlerinde sistematik problem çözüm yöntemlerinin montaj tasarım optimizasyonu için uyarlanması

Abstract

Mevcut ve/veya olası hatalara çözüm bulabilmek için öncelikle hataların doğru tespit edilip analizinin yapılması gerekir. Günümüzde mevcut ve/veya olası hataların kaynağının tespit edilip analizinin yapılmasında ve tespit edilen hataların ortadan kaldırılması için gerçekleştirilecek faaliyetlerde, ulusal ve uluslararası alanda birçok firma tarafından FMEA (Hata Türü ve Etkileri Analizi) yöntemi kullanılmaktadır. FMEA yöntemi ile hatalar tanımlanmakta ve analiz edilmekte fakat problemlerin ortadan kaldırılması ya da etkisinin azaltılması bireylerin kendi yaratıcılık kabiliyetlerine kalmaktadır. Bireylerin hatalara yaratıcı ve kalıcı çözüm üretememeleri FMEA' nın hatalara aksiyon gösterme sürecini uzatmakta, kaliteli ve güvenilir ürün tesliminde problemler yaşanmasına neden olabilmektedir. Problemlere optimum çözümler bulunması için bireylere yaratıcılık yeteneğinin kazandırılması, birtakım bilgi ve tekniklerin kullanılarak problemlere sistematik yaklaşılmasının öğretilmesi gerekir. Yaratıcılık doğuştan gelen bir yetenek gibi görünse de birtakım teknikler ile bireylere yaratıcılık yeteneği kazandırılabilir. Bu tekniklerden birisi de Genrich Altshuller tarafından geliştirilen TRIZ (Yaratıcı Problem Çözme Teorisi) dir.Bu çalışmada TRIZ metodunun ve çözüm araçlarının tanıtımı yapılıp, gelecekte çalışma yapacaklar için bir bakış açısı kazandırılması, ulusal ve uluslararası alanda hataların tespit ve analizinde yaygın bir kullanım alanına sahip FMEA yönteminde hataların ortadan kaldırılması için alınacak aksiyonlarda TRIZ metodundan nasıl faydalanılabilineceği anlatılmıştır. Çalışmada üç uygulamaya yer verilmiştir. İlk iki uygulama ile TRIZ yönteminin tasarım ve imalat süreçlerinde pratikteki uygulanabilirliği aktarılmıştır. Son uygulamada Montaj-FMEA çalışmasına TRIZ' in entegrasyonuna çalışılmış, TRIZ ile problemlere yaratıcı ve kalıcı aksiyonlar alınarak montaj prosesinde optimum çözümün bulunabileceği ve hata maliyetlerinin düşürülebileceği uygulamaların sonuçları ile değerlendirilmiştir.

In order to find solutions to the present and/or potential problems, firstly root causes have to be detected correctly and analyzed thoroughly. Today, FMEA (Failure Mode and Effects Analysis) is used by many national and international companies to determine and analyze the source of problems and eliminate their causes. Problems are detected and analyzed via FMEA, but their elimination or reduction of their effects depends on the invention capability of persons. The fact, that individuals can not always find creative and permanent solutions to problems, causes delay in the FMEA process and therefore creates a risk to the delivery of reliable products with high quality. In order to find optimum solutions, individuals have to gain the ability of being creative and should learn how to approach the problems systematically, using the available information and the necessary techniques. It might seem that creativity is something inborn, but on the other hand using some techniques can dramatically improve creativity. TRIZ (Theory of Inventive Problem Solving), developed by Genrich Altshuller, is one of such techniques.In this study, TRIZ method and its solution tools are introduced and potential future researchers are provided with a perspective on TRIZ and it is explained how to use TRIZ methodology to eliminate the problems in the FMEA process, which is nationally and internationally widely used to detect and eliminate possible failures of products. Three applications are introduced in this thesis. On the first two applications, TRIZ is adapted to the design and production process to show its practical applications. TRIZ is tried to be integrated to an Assembly-FMEA at the last application and it is shown that by taking inventive and permanent actions, solutions can be found to the problems and cost of failures can be reduced using TRIZ. Its impacts on the processes are summarized via practical examples in the applications.