Kur'ân'da sebîlüllah kavramı

Abstract

Kur'ân-ı Kerîm'de yüz yetmiş altı defa geçen sebîl kelimesi "yol", sebîlüllah ise "Al-lah'ın yolu" manasına gelmektedir. Yollar, insanları gitmek istedikleri yerlere ulaştıran vasıtalardır. Buradan hareketle hedefe ulaştıran faaliyetlerin tümüne yol (sebîl) adı verilmiştir. Ulaşılması gereken hedef, Allah'ın rızası olunca ona götüren tüm vasıtalara da "sebîlüllah" denilmiştir. Sebîlüllah kavramı farz, nafile ve diğer amelleri ihlâs ile yapmak suretiyle Allah'a yaklaşmak ve O'nun rızasını kazanmak amacıyla yapılan tüm eylemleri ifade etmek için kullanılmıştır. Tez bir giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde araştırmanın konusu ve önemi; araştırmanın yöntemi ve sınırları kısaca açıklanmıştır. Tezin birinci bölümünde sebîl kelimesi ve sebîlüllah kavramının anlam alanları incelenmiştir. Kelimelerin bağlama göre değişik manalara geldiği vurgulanarak, sebîl kelimesinin Kur'ân'daki anlam çeşitliliği ve eş anlamlı kelimeler, kullanıldıkları ayetler bağlamında açıklanmıştır. İkinci bölümde, Kur'ân-ı Kerîm'de kullanılan sebîlüllah kavramı ile benzer ve zıt mana ilişkisi bulunan diğer kavram ve terkipler, ilgili ayetler ve âlimlerin yorumları ışığında aktarılmıştır. Bunun yanında sebîlüllah kavramının amellere bakan yönünü tespit edebilmek amacıyla kavramın birlikte kullanıldığı fiiller kısaca tanıtılmıştır. Üçüncü bölümde ise Allah yolunda olmanın imanî ve amelî yönden bir mihenk taşı oluşu ve sebîlüllahın amellere yansıması araştırılmıştır. Fakat bu başlık altındaki konular geniş kapsamlı oldukları için sadece sebîlüllaha bakan yönleri ele alınmıştır. Çalışmanın devamında ise Allah yolunu takip edenleri bekleyen mükâfatlar ve Allah yolunu engellemeye çalışanları bekleyen cezalar ayetler ışığında incelenmiştir.

The word "Sebîl" is mentioned 176 times in the Quran. It means "way"; hence the word "Sebîlullah" means "the way of Allah". The ways are the means taking people wherever they want to go. Thus, "Sebîl" is called as all of the activities leading to the goal. The ultimate goal to be achieved is gaining the pleasure of Allah. Thus, "Sebîlullah" is used for all means leading to Allah. "Sebîlullah" concept has been used to refer to all actions performed for approaching Allah and gaining his pleasure through all good deeds and conducts with sincerity (Ihlas) whether they are obligatory (fard), or traditions of Prophet Muhammad (pbuh) (Sunnah), or Optional (Nafile). This study is composed of four sections: introduction and three main chapters. In the Introduction Chapter, importance of the topic of study, method of study and its limitations are explained briefly. In the First Chapter, semantic comprehensives of consepts of sebîl and sebîlullah were studied. Emphasizing different meaning depending on the context of words, meaning varieties and synonyms in the Qur'an of sebîl word that is used in the context of Quranic verses are described. In the Second Chapter, sebîlullah concept mentioned in the Quran and its other concepts and compositions that are smilar and opposite meanings relationship are presented under the relevant quran verses and the opinions of Islamic scholars. As well as, different words that are mentioned with sebîl word or its smilar words, in order to determine the side facing worships, were explained briefly. In the Third Chapter, it was studied that being on the way of Allah is a touchstone from faith and religious practices and being a reflection the religious practices of sebîlullah. However, in our study, because of a wide range of topics under this heading, we only discussed on sebîlullah meaning. At the end of the study, Rewards awaiting those who follow the way of Allah and punishments awaiting those who prevent (mankind) from the path of Allah were presented with the Quran verses.