Uluabat Göl sedimentinde bazı kimyasal parametrelerin belirlenerek mevsimsel değişimlerin incelenmesi

Abstract

Zengin akuatik yaşamı ve doğal güzellikleriyle tanınan Uluabat Gölü (Türkiye) Bursa Marmara Bölgesi’nde yer almaktadır. Uluabat Gölü Nisan 1998’de T.C. Çevre Bakanlığı tarafından Ramsar Alanı olarak kabul edilmiştir. Araştırmamızın amacı, Uluabat Gölü’nde sediment kalitesini ve nütrient dinamiğini belirlemektir. Bu amaçla Uluabat (Apolyont) Gölü üzerinde beş istasyonda Şubat 2003 - Ocak 2004 tarihleri arasında sediment örneklerinde bazı fiziksel ve kimyasal parametrelerin ve ağır metallerin (Cu, Ni, Zn, Cd, Pb, Cr,) aylık ölçümleri yapılmıştır. Araştırma sonuçları Uluabat Gölü’nde alkali şartların baskın olduğunu, majör katyonların gölde sırasıyla Ca > Mg > K > Na şeklinde bulunduğunu göstermektedir. Gölde pH değerlerinin TN ve TP konsantrasyonları ile pozitif bir ilişki, EC değerlerinin TN konsantrasyonları ile negatif bir ilişki gösterdiği görülmüştür. EC değerleri ile TP konsantrasyonları arasında belirgin bir ilişki söylenememektedir. Mobil ağır metaller sediment örneklerinde Pb>Cu>Cr>Ni>Cd>Zn şeklinde sıralanırken, kolay serbest hale geçebilen ağır metaller Pb>Ni>Cr>Cu>Cd>Zn şeklinde belirlenmiştir. Gölde belirlenen mobil haldeki Cu ve Cr konsantrasyonları kolay serbest hale geçebilen Cu ve Cr konsantrasyonlarına göre daha yüksek olarak belirlenmiştir. Mobil haldeki Pb, Cd, Zn, Ni konsantrasyonları kolay serbest hale geçebilen Pb, Cd, Zn, Ni konsantrasyonlarına göre daha düşük tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarımız Uluabat Gölü’nde gelecekte yapılacak sediment kalite izleme ve belirleme çalışmaları için yol gösterecektir.

Lake Uluabat, known for its scenic beauty and richness of aquatic life, is situated in Marmara Region, Bursa (TURKEY). In April 1998, Lake Uluabat was granted Ramsar Site status by the Turkish Ministry of Environment. The objective of this research is to evaluate the sediment quality and nutrients dynamics in Lake Uluabat. For this purpose physical, chemical and heavy metals (Cu, Ni, Zn, Cd, Pb, Cr,) of the sediments in Lake Uluabat were measured monthly at five stations throughout February 2003-January 2004. The results of this study are showed that in Lake Uluabat, alkaline conditions were dominant, major cations in sediments from Uluabat basin were respectively as; Ca > Mg > K > Na. There were slightly positive relationships between the concentrations of TN, TP and pH values in the sediments,and negative correlations between TN and EC (Conductivity) values and no obvious correlations between EC and TP. The mobile heavy metals in sediment samples were sequenced as Pb>Cu>Cr>Ni>Cd>Zn, whereas the magnitude of easily mobilizable metal concentration was determined as Pb>Ni>Cr>Cu>Cd>Zn. Concentrations of Cu and Cr in mobile fraction were detected higher than in easily mobilizable fraction. Concentrations of Pb, Cd, Zn and Ni in mobile fraction were detected in lower levels than in easily mobilizable fraction. The results of this study are to guide for sediment quality monitoring and assessment studies for Lake Uluabat in the future.