Uludağ Üniversitesi-Nilüfer Belediyesi Fethiye halk sağlığı eğitim ve araştırma merkezi bölgesinde sosyoekonomik açıdan farklı iki bölgede sağlıkta eşitsizlikler ve bunu etkileyen etmenler

Abstract

Bu kesitsel çalışmada amaç; Uludağ Üniversitesi-Nilüfer Belediyesi Fethiye Halk Sağlığı Eğitim ve Araştırma Bölgesi içinde yer alan sosyoekonomik açıdan farklı iki bölgede sağlıkta eşitsizliklerin boyutlarını, eşitsizliğe neden olan etmenler ve bu etmenlerin etki derecelerini saptamaktır. Arastana evrenini Balat ve Akkent bölgesinde yaşayan 15 yaş ve üstündeki tüm bireyler oluşturmaktadır. Araştırmaya katılan 582 kişiden 401 'i (% 68,9) Balat Bölgesinde, 181'i ise (% 31,1) Akkent Bölgesinde yaşamaktadır. Araştırmada kullanılan, bağımlı değişkenler algılanan sağlık, ruhsal sağlığı gösteren Genel Sağlık Anketi değeri, uzun süreli hastalık varlığı, hastalıkla geçen süre, kısa yeti yitimi, mortalite verileri, özürlü-sakat-engelli durumu, sağlık hizmeti kullanımı, sağlık hizmetinin alındığı yer ve eşler için, yapılan doğum sayısıdır. Araştırmada kullanılan bağımsız değişkenler ise; sosyodemografik, sosyoekonomik değişkenler ile toplumsal sınıftır. Toplumsal sınıflar Korkut Boratav'ın iktisadi, toplumsal, ideolojik ve politik boyutlu alan çalışmasına göre belirlenmiştir. Sosyoekonomik durumun saptanmasına yönelik olarak; öğrenim durumu, iş ve çalışma durumu, işte tüketilen emek türü ve yöneticilik durumu, gelir ve gelir kaynaklan ile toplam hane geliri, sosyal güvence durumu, geçim derdi, dayanıklı tüketim mallan sahipliği, konut mülkiyeti, ekonomik nedenlerle okula gönderilemeyen çocuk bulunması ve her yıl tatile gitme durumu ile tatile gidilen yer incelenmiştir. Bölgeler arasında ve toplumsal sınıflarda sosyoekonomik açıdan farklılıklar ile sağlık farklılıktan gösterilmiştir. Akkent bölgesine göre daha düşük sosyoekonomik durumda olduğu saptanan Balat bölgesinin ve diğer toplumsal sınıflara göre daha düşük sosyoekonomik durumda olduğu saptanan işsizler, niteliksiz hizmet işçileri ve mavi yakalı ücretlilerin sağlık durumu göstergeleri açısından dezavantajlı durumda olduğu saptanmıştır.

The aim of this cross-sectional study is to determine the magnitude of inequality in health, factors leading to inequality and their degree of influence in two socioeconomically different regions, where are found in the area of Uludağ University-Nilüfer Municipality Fethiye Education and Research Area of Public Health, Bursa. The study population consisted of 582 individuals, who were 15 and over 15-years old, live in Balat and Akkent Regions. 401 persons (68,9%) of them were from Balat Region, and the remaining 181 persons (31.1%) were from Akkent Region. Dependent variables used in the study were percieved health, General Health Questionnaire indicating mental health, presence of any long-term disease, time-period of illness, Brief Disability Questionnaire, mortality data, disability, usage of health service, the place where the health service was received, and number of birth given by wives. Independent variables used in the study were sociodemographical and socioeconomical features with social class. Social classes were determined according to Korkut Barotav's study, which considers economical, social, ideological and political measures of the society. In order to determine socio-economical condition, educational situation, work and bussiness condition, type of labor spent during the work and management condition, income and sources of income with total household income, social security condition, the struggle to make a living, being owner of durable consumer goods, residence ownership, presence of the children who were not sent to the school because of economical reasons, state of going on holiday every year and places gone for holiday were analyzed. It was shown that there are significant socioeconomical and health differences between the regions and between social classes. Balat region, which is under lower social condition in comparison to Akkent Region, and the unemployed, unskilled service workers and the blue collar sallaried, whom socioeconomical conditions are lower than other social classes, were disadvantaged in terms of health condition indicators.