Bursa'da bazı kıvırcık salata çeşitlerinin örtüaltında üretimi üzerine bir araştırma

Abstract

Bu araştırma, 1993-1994 dönemi, Ekim ve Mayıs aylan arasında Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Uygulama ve Araştırma Bahçesinde yürütülmüştür. Çalışmada 2 kıvırcık yapraklı salata (Kristia ve Arap Saçı) ve 3 baş salata çeşidi (Calona, Great Lakes ve Salinas) kullanılarak alçak plastik tünellerde ye tiştirilme durumları araştırılmıştır. Salata çeşitlerinin Ekim (2 Ekim 1993) ve Kasım (2 Kasım 1993) aylarında tohumlan ekilerek, yetiştirilen fideleri 2 Kasım 1993 ve 29 Aralık 1993 tarihlerinde açığa ve alçak plastik tünellere dikilmiştir. Aynı tarihlerde tohum ekimleri yapılarak yetiştirilen salata çeşitlerinden, örtü al tında yetiştirilenleri açıkta yetiştirilenlerden daha önce hasat büyüklüğüne gelmiştir. Bu aşamada her iki ortamdaki bitkilerin de hasadı yapılmıştır. Mart ayı sonu ve Mayıs ayı başında alçak plastik tünel ve açıkta yetiştirilen bitkilerin hasat edilmesiyle birlikte baş salatalarda; dış yapraklar alınmadan ve alındıktan sonra ağırlık, yükseklik, çap ölçümleri yapılmış aynca kullanılabilir ve kullanılamaz yaprak sayılan tespit edilmiştir. Kıvırcık salatalarda ise ağırlık, yük seklik ve çap ölçümleri yapılarak kullanılabilir ve kullanılamaz yaprak sayılan belirlenmiştir. Deneme sonucunda kıvırcık yapraklı salata çeşitlerinin her ikisi de, kalite ve kantite açısından, alçak plastik tünelde açıkta yetiştiriciliğe oranla daha iyi sonuçlar vermiştir. Kristia çeşidinin alçak plastik tünelde yetiştirilen bitkilerinde 588.1 g olan ağırlık açıkta yetiştirilenlerde 294.9 g^ düşmüştür. Benzer durum Arap Saçı çeşidinde de görülmektedir. Yüksek pazar fiyatlarını yakalamak açısın dan alçak plastik tünelde yetiştiricilik için tohum ekim zamanı olarak Ekim ayının daha uygun olduğu görülmüştür. Diğer taraftan, ele alınan kriterler açısından alçak plastik tünelde yetiştiricilik için Kristia çeşidinin Arap Saçından daha uygun olduğu belirlenmiştir. Kristia çeşidinde örtü altında yetiştirilen bitkilerde 45568.8 g ile 588. 1 g olan ağırlık Arap Saçında 475.7 g ile 367.9 g arasında değiş miştir. Kıvırcık yapraklı salatalarda olduğu gibi baş salatalarda da alçak plastik tünelde yetiştiriciliğin daha olumlu sonuçlar verdiği görülmüştür. Calona, Great La kes ve Salinas çeşitlerinin hepsi de örtüaltı yetiştiriciliğine uygun bulunurken ağır lık ve diğer kriterler açısından birbirine yakın sonuçlar vermişlerdir. Great Lakes ve Salinas çeşitlerinde Kasım ayında (2 Kasım 1993) ekilen ve örtüaltında yetiştirilen bitkiler Ekim ayında (2 Ekim 1993) ekilenlere oranla daha iyi durumda ol makla beraber, yüksek pazar fiyatlarını yakalamak açısından bir ay daha erken haşatın yapılabildiği Ekim ayı her üç çeşit için de en uygun tohum ekim zamanı olarak görülmektedir.

This research was carried out in the Practice and Research Orchard of De partment of Horticulture, Faculty of Agriculture, Uludağ University, between October 1993 and May 1994. In the trial, 2 crisp lettuce cultivars (Kristia and Arap Saçı) and 3 butterhe- ad lettuce cultivars (Calona, Great Lakes and Salinas) were used and their suita bility to growing under low tunnels were investigated. The seeds of lettuce culti vars were sown in October (2 Oct. 1993) and November (2 Nov. 1993), and the raised seedlings were planted outside or under low tunnel on 2 November 1993 and 29 December 1993. Of the lettuce cultivars sown on the same date, those grown under low tunnel reached to the harvest stage earlier than those grown outside. At this stage, the plants in both environments were harvested. After the harvest of plants grown under low plastic tunnel and outside in la te March - early May weight, height and diameter measurements were carried out before and after the removal of outer leaves and the numbers of usable and unusable leaves were determined with head lettuce cultivars; weight, height and diameter measurements were carried out also with the crisp lettuce cultivars and the numbers of usable and unusable leaves were determined. At the end of the trial, both crisp lettuce cultivars gave better results under low tunnel compered with outdoor cultivation. The weight of plants cv. Kristia grown under low plastic tunnel was 588. 1 g, whereas in the plants of the some cul- tivar grown outside, it was 294.9 g. The similar situation was also observed in cv. Arap Saçı. The sowing month of October was found to be more suitable to culti vation under low tunnel, in order to take advantage of high market prices. On the other hand, cv. Kristia was found more suitable to cultivation under low tun- 47nel than ev. Arap Saçı, with respect to the criteria taken into consideration. The plant weight which ranged between 568.8 g and 588. 1 g for the plants of cv. Kris- tia grown under low tunnel, changed between 475.7 g and 367.9 g in cv. Arap Sa çı. Cultivation under low tunnel gave more positive results in head lettuces as well as in crisp lettuces. The cvs. Calona, Great Lakes and Salinas were all found suitable to protected cultivation, with figures close to each other by weight and other criteria. The plants of cvs. Great Lakes and Salinas which were sown in No vember (2 November 1993) and grown under low plastic tunnel were in better condition compared with those sown in October (2 October 1993); however, the month October (2 October 1993) which resulted in one month earlier harvest was accepted as the best sowing date for all 3 cultivars in order to take advanta ge of the high market prices.