Türkiye'de üretilen taşıt sürücü koltuk konstrüksiyonlarının ergonomik açıdan karşılaştırılması

Abstract

Tezde sunulan araştırma transport araçlarında kullanılan koltukların sürücü ve yolcular açısından önemini anlatmaktadır. Öncelikle oturmanın tanımı yapılarak; koltuk tasarımı, tıbbi boyutu ve teknik boyutu olmak üzere iki farklı boyutuyla ele alınmıştır. Tıbbi boyutta, insan vücudunun oturur pozisyondaki biyomekanik dunumu araçtan kaynaklanan titreşimlerle birlikte incelenmiştir. Oturuş pozisyonunda vücudun fiziksel olarak maruz kaldığı etkilerin; omurgada, omurlarda, vücudun üst bölgesi ve vücudun alt bölgesinde, kollarda ve bacaklarda ne tür bir etki oluşturduğu tıbbi olarak ortaya konulmaya çalışılmıştır, özellikle; omurgada, omurgayı oluşturan omurlar ve disklerin oturuş pozisyonuyla aldığı şekil, titreşimin de etkisiyle karşılaşılan rahatsızlıklar açıklanmıştır. Teknik boyutta ise insan vücudunun koltuktan ergonomik olarak beklentilerinin ne olduğu ortaya konulmuştur. Koltuk tasarımındaki ölçülerin, ayar imkanlarının ve kullanılan malzemelerin bu beklentilere nasıl cevap verdiği gösterilmiştir. Bu parametrelerin hangi mekanizmalarla gerçekleştirildiği Türkiye'de üretilen ergonomik açıdan ideal sayılabilecek bir pinomatik koltuk üzerinde açıklanmıştır. Son olarak da Türkiye'de ve diğer birkaç ülkede sürücü koltuğu üretiminde söz sahibi koltuk üreticilerinin üretmiş olduğu koltuk tiplerinin sahip olduğu konstrüksiyonlar ve ayar imkanları, tıbbi ve teknik boyutta anlatılan gerçekler doğrultusunda karşılaştırılmıştır. Karşılaştırma sonucu yapılan puanlamayla karşılaştırma gruplarındaki ergonomik açıdan en iyi koltuklar seçilmiştir. Seçilen bu koltuklarda konstrüktif açıdan bulunması faydalı olabilecek diğer konstrüktif çözümler hakkında değerlendirmeler yapılmıştır.

The study shows the importance of the seats that are used on the transportation vehicles for drivers and the passengers. At first, after the defination of sitting action, the seat design has been evaluated with its two side; Medical and technical aspects. In the terms of medical aspects, the biomechanic situation of the human in the sitting position has been examined together with vibrations caused by the vehicle. It has been tried to find out what effects are to recognize when the body is physically exposed to effect in the sitting position. Especially, at the spinal column; the forms of vertebrae and disks in sitting posture explained with disease occured by the influence of the vibration. In the same way the disorders of drivers and the passengers who spends alot of time in a vehicle has been shown with their causes: in the back muscles, in the arms and at the top of the body, in the legs and the bottom of the body and at the body parts which exposed the great amount of pressure by the seat surface. In terms of the technical aspect is to notice what a humans body needs as an ergonomic seat and which parameters of the seat responses to the desires of the humans body. As a result, on an economically correct pneumatic seat that made in TURKEY shown, how can the mechanisms of the seat solve the disared parameters of the human body. Finally, main driver seat supliers, located in Turkey and Europe, products are compared in design and function features considering technical and medical aspects. After grading the comprasion groups by assessing each function, the most ergonomic seat chosen. Additional this grading, new useful design charecteristics and comments are mentioned.