Marmara bölgesindeki propolislerde biyolojik etkisi olan fenolik madde ve miktarlarının mevsim ve rakım farkına bağlı olarak belirlenmesi

Abstract

Propolis, bal arılarının, bitkilerin reçine ve salgıları toplayıp balmumu, polen ve kendi enzimleri ile karıştırarak oluşturdukları önemli bir arı üründür. İçeriğinde 300 den fazla aktif bileşik bulundurur ve bu bileşikler propolise birçok biyolojik aktive kazandırır. Propolisin içeriğinde bulunan bu aktif bileşikler propolisin kaynağı olan bitkilere (kavak, söğüt vb.) ve propolisin toplandığı mevsime bağlı olarak değişir. Bu çalışmada, Marmara bölgesinde 0-200 m, 200-500 m ile 500 m ve üzeri yüksekliklerde belirlenen 58 arılıktan, ilkbahar, yaz ve sonbahar mevsimlerinde, toplam174 propolis numunesi toplandı. Bu propolislerin % 70'lik etil alkol/su ile ekstraksiyonu yapıldı. Propolis numunelerinde galangin, kuersetin, kaemferol, rutin, naringenin, pinosembrin, apigenin, luteolin flavonoidleri ve kafeik asit, ferulik asit, sinamik asit, m-kumarik asit, p-kumarik asit, kafeik asit fenetil ester (CAPE), gallik asit fenolik asitleri LC-MS/MS sistemi ile analiz edildi. Galangin, naringenin, pinosembrin, kuersetin, luteolin, kafeik asit, sinamik asit, m-kumarik asit, p-kumarik asit ve CAPE fenolik bileşiklerin ortalamalarının mevsim ve yüksekliğe bağlı istatistiki olarak anlamlı düzeyde değiştiği fakat rutin, apigenin, kaemferol, ferulik asit ve gallik asit, fenolik bileşiklerin etkilenmediği belirlendi. Marmara bölgesi propolislerinin ana fenolik bileşikleri; pinosembrin, naringenin, m-kumarik asit, p-kumarik asit, kafeik asit ve CAPE'in olduğu belirlendi. Araştırmacılar propolisin genel standardizasyonun mümkün olmadığını, fakat bölgesel standardizasyonun yapılabileceğini bildirmektedir. Bu araştırma ile aynı bölgede yüksekliğin ve mevsimin propolis içeriğindeki fenolik bileşikleri etkilediği bu nedenle bölgesel standardizasyon yerine aynı bölgede mevsime ve yüksekliğe göre standardizasyonun yapılmasının daha doğru olacağı kanısına varıldı. Propolisin içeriğinde bulunan aktif bileşiklerin belirlenerek bu bileşiklerin biyolojik etkileri doğrultusunda propolisin ticari ürüne dönüştürülmesi ve içeriği bilinen propolislerin bilimsel çalışmalarda kullanılımasının daha faydalı olacağı belirlendi.

Propolis is a important bee product that is collected by honeybees from plants resins, secretion and mixture with wax, pollen and their enzyme. Propolis has more than 300 biologically active compounds that has many biologically active. Active compounds in propolis can change according to source of propolis plants and its collection seasons. In the present study totally 174 propolis samples were collected from 58 apiaries according to 0-200 m, 200-500 m and higher than 500 m altitudes in spring, summer and autumn. The propolis samples were extracted with 70% ethanol/water. Galangin, quercetin, kaemferol, rutin, (+)naringenin, pinocembrin, apigenin luteolin flavonoids and caffeic acid, trans-ferrulic acid, trans-cinnamic acid, m-coumaric acid, p-coumaric acid, caffeic acid phenethyl ester (CAPE) and gallic acid phenolic acid compounds were analysed using LC-MS/MS. According to our results, significant differences were found in the mean levels of galangin, (+)naringenin, pinocembrin, quercetin, luteolin, caffeic acid, trans-cinnamic acid, m-coumaric acid, p-coumaric acid and CAPE in propolis across the seasons and altitudes. However, the amounts of rutin, apigenin, kaemferol, trans-ferulic acid and gallic acid in propolis were not significantly different across the seasons and altitudes. The main phenolic compounds determinated that were pinocembrin, naringenin, p-coumaric acid, m-coumaric acid, caffeic acid and CAPE of Marmara region propolis. Researchers reported that a universal standardization of propolis is impossible but local standardization can be possible. According our result chemical composition of propolis in same area are effected seasons and altitudes. For this reason propolis ought to standardize according to seasons and altitudes in same areas instead of regional standardization. It was proved that it would be more useful to convert propolis into a commercial commodity and use in scientific studies in terms of identifying biological effects of active compounds in propolis.