Soğan (Allium cepa L.) tohumu üretiminde kullanılan baş soğanların farklı dikim sistemlerinin tohum verimine etkileri

Abstract

Türkiye'de üretimi yapılan farklı gün uzunluklarına ait beş farklı soğan çeşidi (Bereket, Burgaz, Redambosta, Seç ve 102) bitki materyali olarak kullanılmıştır. Dört farklı boydaki (2-3 cm, 3-4 cm, 4-6 cm ve 6-8 cm) soğanların iki farklı dikim (açıkta ve toprak altına) sisteminde bitki gelişimi, tohum verimi ve tohum kalitesi üzerindeki etkisine bakılarak, uygun baş soğan boyu ve dikim sistemi belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla deneme tesadüf parselleri deneme desenine göre 2011-2012 üretim sezonunda Bandırma MTN Tohumculuk Ltd. Şti. AR-GE arazisinde kurulmuştur. İstatistiksel varyans analizleri Minitap16 programında, ortalamaların karşılaştırılması ise Tukey testine göre 0,05 hassasiyet derecesinde yapılmıştır. Yapılan araştırmada soğan boyu ve dikim sisteminin bitki gelişimi, tohum verimi ve tohum kalitesine etkileri önemli bulunmuştur. En iyi bitki gelişimi, tohum verimi ve kaliteli tohumlar 4-6 cm ve 6-8 cm boyundaki soğanlarda gözlemlenmiştir. Soğan tohumu üretiminde depolama kolaylığı ve işleme kolaylığı bakımından 4-6 cm boyundaki soğanların kullanılması önerilmektedir. Araştırmada kapalı dikim koşullarındaki soğanların açık dikim koşullarındaki soğanlardan daha iyi sonuçlar verdiği gözlemlenmiştir.

The aim of this study was to determine the necessary bulb sizes and planting system to produce the highest and the best quality of onion seed. Five onion varieties produced in Turkey (Bereket, Burgaz, Redambosta Seç and 102) with different day length responses were used as plant materials. Four different bulb sizes (2-3 cm, 3-4 cm, 4-6 cm ve 6-8 cm), and two different planting systems (uncovered and covered with soil) were tested to determine effects on seed yield and seed quality. For this reason, onion bulbs were planted in completely randomized plots in 2011-2012 growing season in Bandırma MTN Seed Ltd. Research and Development field. Statistical analysis were done using Minitab 16 program and mean separations were done with Tukey test at 0.05 significance level. In this research, bulb size and planting system effects on plant development, seed yield and quality were found significant. The best plant development, seed yield and quality seed were observed from the bulb sizes of 4-6 cm and 6-8 cm. Onion bulbs with a size of 4-6 cm are recommended for onion seed productions due to storage and processing convenience. This research resulted in that onions covered with soil planting system conditions produced better results than the onion with uncovered planting system condition.