Işıklar Askeri Lisesi öğrencilerinin denetim odağı algılarının okul içi gelişimi ile başarı ve disiplin durumları açısından değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı; Işıklar Askeri Lisesi öğrencilerinin denetim odağı algılarının ne yönde olduğu ve öğrencilerin denetim odağı algıları ile ders başarısı ve disiplin puanları arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Denetim odağı " kişinin iyi ya da kötü, kendisini etkileyen olayları kendi yetenek, özellik ve davranışlarının sonuçları ya da şans, kader, talih gibi kendisi dışındaki güçlerin işi olarak algılaması eğilimidir" biçiminde tanımlanabilir. kendilerini etkileyen olayların, daha çok kendi denetimlerinde olduğu inancı taşıyan kişilerden içten denetimliler; kendilerine olanların, daha çok kendileri dışındaki güçlerin denetiminde olduğu inancını taşıyanlardan da dıştan denetimliler olarak söz edilir (Dönmez, 1987). Genel olarak bireyin yaşamla başa çıkma davranışlarında kritik bir öneme sahip olan denetim odağı inancında içsellik eğilimi, olumlu bir kişilik özelliği olarak işlerlikte bulunurken, vııdışsallık eğilimi ise insanlar için bir engel oluşturmaktadır. Denetim odağının içsel ya da dışsal oluşunu etkileyen faktörlerin bilinmesinin, içsel denetimi geliştirmede ve dışsal denetimi değiştirmede pratiğe dönük yararlar sağlayabileceği düşüncesi araştırmanın önemini artırmaktadır. Araştırmada Işıklar Askeri Lisesi öğrencilerinin; "denetim odağı" algılarının ne yönde olduğu, ders başarısı ve disiplin puanları ile içten denetim puanları arasındaki ilişkinin niteliği " sorularına yanıt aranmıştır. Araştırma; 1994-1995 öğretim yılında Işıklar Askeri Lisesinde öğrenim gören 762 öğrenci üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın bağımlı değişkeni olan denetim odağını ölçmek için "Rotter 'in İç-Dış Denetim Odağı ölçeği" kullanılmıştır. Aynı ölçeğin sonuna eklenen iki madde ile öğrencilerin 1994-1995 öğretim yılı birinci kanaat dönemi sonu disiplin puanları ve ders notlarının aritmetik ortalamaları tespit edilmiştir. Toplanan denetim odağı puanlarının sınıflara göre ayrı ayrı ve okul genelinde aritmetik ortalamaları belirlenmiştir. Elde edilen ortalamalar ölçek tam puanı 23'ün yarısı olan 11.5'ten düşük veya yüksek olmasına göre değerlendirilmiş ve bunun sonucunda Işıklar Askeri Lisesi öğrencilerinin içten denetim odağına daha yakın oldukları görülmüştür. Denetim odağı ile ders başarısı ve disiplin puanları için ayrı ayrı korelasyon katsayıları hesaplanmış; içten denetim ile disiplin puanları arasında olumlu bir ilişkinin varlığından söz edebilecek bulgu elde edilmesine karşın, içten denetim ile ders başarısı arasında olumlu bir ilişki bulunamamıştır. Bu araştırmanın ışığında» denetim odağının Işıklar Askeri Lisesi öğrencilerinin okul ortamındaki gelişiminin belirlenmesi için yeni araştırmalar yapılması ve bu tür bir araştırmanın ayrıca diğer askeri liseleri de kapsayacak şekilde yapılması önerilebilir.