Bazı kumaşların ozon gazı uygulamasıyla yüzey modifikasyonunun boyanabilirlik üzerine etkilerinin araştırılması

Abstract

Son yıllarda tekstil terbiye işlemlerinde düşük maliyetli çevre dostu alternatif yöntemler aranmaktadır. Gerek işlem süresinin kısaltılması, gerekse su ve kimyasal tüketiminin azaltılması için yapılan araştırmalardan birisi de ozon uygulamalarıdır. Ozon gazının güçlü bir yükseltgen kapasitesine sahip olduğu ve yükseltgenmeye dayanan reaksiyonlarla yüzey modifikasyonunda sebep olduğu bilinmektedir. Tekstil liflerine ozon uygulaması gelecek vadeden alternatif yöntemlerdendir.Bu tez çalışmasında farklı sürelerde ozonlanmış pamuk, yün, naylon 6 ve poliester kumaşlara FT-IR analizi yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre ozonlamayla yüzeylerinde değişiklik meydana geldiği saptanan yün ve pamuk numuneler geleneksel yöntemlerle boyanmıştır. Sonuçlar ozonlanmamış kontrol grubuyla karşılaştırılıp, ozon uygulamasının boyanabilirlik üzerine etkisi araştırılmışıtır.

Economically and environmentally friendly alternative processes are being searched in recent days for textile finishing. Ozone applications for textile finishing is one of these novel ways to decrease the duration of the process and the consume of the chemicals and water. It is known that ozone gas has a high oxidizing capasity and can cause surface modification on textile fabrics via oxidizing reactions.This present work focuses on effects of ozone applications on dyeability of various textile fibres. To understand the effects of ozone, samples were analyzed by, considering some chemical groups, using FT-IR spectroscopy. Detailed investigation on the role of pH, and treatment time during ozonation was carried out. The ozone-gas-treated fabrics were dyed with the commercial dyes to investigate the effects of ozone treatment on dyeability of wool, cotton, polyester and nylon fabrics.