Uluabat Gölü su ve sediment kalitesinin fiziko-kimyasal parametreler açısından değerlendirilmesi ve coğrafi bilgi sistemi ortamında analizlenmesi

Abstract

Bu çalışmada, Uluabat Gölü su ve sediment kalitesi 2008 Haziran ile 2009 Mayıs tarihleri arasında izlenmiştir. İzleme sürecinde, göl içerisinde belirlenen sekiz adet istasyonda suda, pH, iletkenlik, sıcaklık, çözünmüş oksijen, alkalinite, sertlik, AKM, KOI, BOI, seki derinliği, su seviyesi, klorofil a, NH4-N, NO3-N, toplam azot, PO4-P ve toplam fosfor, sedimentte ise pH, iletkenlik, organik madde içeriği, nem içeriği ile azot ve fosfor formları incelenmiştir. Bu parametreler dışında suda çözünmüş halde ve sedimentte on farklı ağır metal (As, Cr, Cd, Pb, Cu, Ni, B, Fe, Mn, Zn) dağılımları incelenmiştir. Uluabat Gölü'nde çözünmüş formda ve sedimentte bulunan ağır metaller incelendiğinde şu sonuçlar elde edilmiştir, ağır metal birikimi su örneklerinde B>Fe>Zn>Cr>Pb>Ni>As>Cu>Mn>Cd; sediment örneklerinde ise Fe>Mn>Ni>B>Zn>Cr>Pb>Cu>As>Cd şeklinde gözlenmiştir. Ayrıca gölün farklı noktalarından, gölü besleyen akarsulardan ve noktasal kirlilik kaynaklarından alınan örneklerde de ağır metaller ile diğer su ve sediment kalitesi parametreleri ölçülmüştür. Tüm ölçüm sonuçları Coğrafi Bilgi Sistemi ile haritalandırılmıştır. Çalışma kapsamında bize ihtiyaç duyduğumuz araçları sağlayan CBS uygulamaları ArcGIS 9.3 programı ile haritalar oluşturulmuştur. Bu çalışma sayesinde hem parametrelerin göl içerisindeki konsantrasyon dağılımları elde edilmiş hem de gölde nasıl bir dağılım gösterdikleri ortaya konulmuştur. Bu sayede parametreler bazında gölün hangi bölgelerinin daha fazla baskı altında olduğu ve bunun nedenlerinin neler olabileceği hakkındaki yorumlara da yer verilmiştir. CBS uygulamalarının son aşamasında elde edilen tüm dağılım haritaları çakıştırılmış ve sonuçta çok parametreli bir değerlendirmenin yapıldığı sonuç haritaları elde edilmiştir. Bu haritalara göre gölün genel durumu standartlar ile kıyaslandığında, Uluabat Gölü'nün su kalitesi açısından 4. sınıf su kalitesinde olduğu tespit edilmiştir. Sediment kalitesi açısından ise NOAA' ya göre tüm ağır metal verilerinin yüksek etki eşiğinin üzerinde olduğu görülmüştür. Elde edilen tüm sonuçlar, Uluabat Gölü'nün önemli baskılar altında kaldığını göstermektedir. Bu nedenle gerekli önlemlerin bir an önce alınması gerekmektedir. Göle gelen dışsal yükler minimum düzeye indirilmeli ve daha sonra gölün iyileşme sürecini hızlandıracak bütünsel çözüm yöntemlerine başvurulmalıdır.

In this study, Uluabat Lake water and sediment quality were monitored between June 2008 and May 2009. In the process of monitoring, eight stations in the lake have been determined. In these stations, in water, pH, conductivity, temperature, dissolved oxygen, alkalinity, hardness, TSS, COD, BOD, secchi disc, water level, chlorophyll a, NH4-N, NO3-N, total N, PO4-P and total phosphorus, in sediment, pH, conductivity, organic matter content, moisture content and form of nitrogen and phosphorus were investigated. Outside these parameters, dissolved in water and sediments ten different heavy metals (As, Cr, Cd, Pb, Cu, Ni, B, Fe, Mn, Zn) distributions were investigated. In Uluabat Lake, in the form of dissolved heavy metals and in sediments with heavy metals were examined and the following results were obtained, accumulation of heavy metals in water samples the B>Fe>Zn>Cr>Pb>Ni>As>Cu>Mn>Cd; sediment samples, the Fe> Mn> Ni> B> Zn> Cr> Pb> Cu> As> Cd. Moreover, different points of the lake, which fed the lake from rivers and point sources of pollution of heavy metals in the samples with other water and sediment quality parameters were measured. All measurement results have been mapped with Geographic Information System. In this study, GIS maps created with ArcGIS 9.3 software. Through this study, the concentration distributions of the parameters were obtained in the lake and the lake showing how the distribution was revealed. In this way, the parameters on the basis of which area of the lake is under more pressure and this could be the cause of what their rights are also included in the comments. In the final stage of GIS applications, all distribution maps were obtained conflicting results on the assessment and a multi-parameter maps were obtained. According to this map, the lake's overall status compared with standard, the water quality in Lake Uluabat have been determined to be in class 4 quality. Sediment in terms of quality, the NOAA according to the highest impact of all the heavy metal data were found to be above the threshold. The results showed that Uluabat Lake is under significant pressure. Therefore the essential precautions for the sake of the lake should be taken soon. The external loads should be minimized and holistic solutions should be applied to accelerate the recovery of the lake.