Okul öncesi dönemde matematik eğitimi: Öğretmenlerin görüşleri ve uygulamaları üzerine bir durum çalışması

Abstract

Araştırmada okul öncesi öğretmenlerinin Okul Öncesi Eğitim Programı (OÖEP)'nda yer alan kazanım ve göstergelere yönelik planladıkları matematik etkinliklerinin incelenerek, matematik kavramlarına süreç içerisinde yer verme durumlarının, uygulama sırasında seçilen materyallerin, yöntemin ve etkinlik türünün neler olduğunun belirlenmesi amaçlanmıştır. Okul öncesi dönemde matematik kavramlarını kazandırmada en önemli sorumluluğu üstlenen öğretmenin bilgi ve düşüncelerinin ne olduğunun, kavramları nasıl kazandırmayı tercih ettiğinin ve matematik kavramlarını kazandırma sürecini hangi faktörlerin etkilediğinin belirlenmesi amacıyla, bu araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması tercih edilmiştir. Araştırma kapsamına, 2015-2016 eğitim öğretim yılında Bursa ilinde, MEB'e bağlı ilkokul bünyesindeki anasınıflarında ve resmi bağımsız anaokullarının 6 yaş grubu sınıflarında görev yapan dört okul öncesi öğretmeni alınmıştır. Duruma ilişkin daha ayrıntılı veri toplayabilmek için, veri toplama tekniği olarak yapılandırılmamış gözlem, yarı yapılandırılmış görüşme ve doküman inceleme teknikleri kullanılmıştır. Öğretmenlerin eğitim etkinlikleri, 2015-2016 eğitim öğretim yılında Kasım-Mayıs ayları arasında, haftada bir gün her öğretmenin bir yarım günü olmak üzere, toplam 23 hafta ve yaklaşık 460 saat katılımcı gözlem yöntemi ile gözlenmiştir. Ayrıca, öğretmenlerin günlük eğitim akışları, etkinlik planları ve hazırladıkları aylık bültenler veri kaynağı olarak kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, okul öncesi öğretmenlerinin matematik etkinliklerini büyük grup etkinliği olarak uyguladıkları ancak OÖEP'nin gerektirdiği şekilde planlama yapmadıkları ortaya çıkmıştır. Aynı zamanda araştırmada öğretmenlerin matematik etkinliklerinin hazırlık ve değerlendirme aşamalarında eksikliklerinin olduğu, öğretim yöntemleri açısından sınırlı bilgiye sahip oldukları, donanım yetersizliği ve sınıf mevcudundan kaynaklanan sorunlar yaşadıkları, dolayısıyla matematik eğitimi ile ilgili desteğe ihtiyaç duydukları sonucuna varılmıştır.

The purpose of the study was to examine the mathematical activities planned by pre-school teachers for the achievements and indicators in the Pre-School Education Program (PEP) and determine the situations in which mathematical concepts are included in the process, what materials are selected during the application and what is the activity type. In this research, the case study of qualitative research methods has been preferred in order to determine what knowledge and thoughts are the most important responsibility of the teacher in choosing mathematical concepts in pre-school period, how to prefer concepts and how factors affect mathematical concepts. Within the scope of the research, four preschool teachers who were working in the kindergartens of primary schools in Bursa, in the province of Bursa and in the classes of 6 age groups of the independent kindergartens in the academic year of 2015-2016 were taken. In order to collect more detailed data on the situation, unstructured observation, semi-structured interview and document inspection techniques were used as data collection techniques. Teacher training activities were observed between November and May in the academic year of 2015-2016, with a total of 23 weeks and about 460 hours participant observation method, one day a week and one half day for each teacher. In addition, teachers' daily training streams, activity plans and monthly bulletins were used as data sources. According to the results of the research, it was revealed that pre-school teachers applied mathematics activities as large group activities but did not plan them as required by PEP. At the same time, in the research, it was concluded that the teachers' mathematical activities had deficiencies in the preparation and evaluation stages, had limited knowledge in terms of teaching methods, had problems due to hardware failure and classroom availability, and therefore needed support for mathematics education.