Çocuklarda hava kirliliğinin hematolojik parametreler üzerine etkisi

Abstract

Bu çalışmaya; Bursa ilinde hava kirliliğinin en yoğun olduğu Küçükbalıklı bölgesinde bulunan 6 ay-6 yaş çocuklar ve hava kirliliğinin az yoğunlukta olduğu Çekirge bölgesinde bulunan aynı yaş grubu çocuklar alındı. Çalışmada hava kirliliğinin hematolojik parametreler üzerine olan etkisi araştırıldı. Çalışma grubunda Küçükbalıklı bölgesinde bulunan 236 çocuk vardı, kontrol grubunda ise Çekirge bölgesinde bulunan 80 çocuk vardı. Sağlık ocaklarına aynı ekip tarafından gidilerek, çocukların fizik muayeneleri yapıldı. Tüm çocuklardan tam kan sayımı, SeDE, SDBK, TS, ferritin düzeyleri çalışıldı. Periferik yayma ve retikülositleri değerlendirildi. Ailelerin sosyo-demografık özellikleri yönünden fark yoktu (p > 0.05). Çalışma grubundaki 6 ay-6 yaş çocukların hemoglobin, ferritin, serum demir düzeyleri kontrol grubuna göre anlamlı düşük bulundu (p < 0.05). SDBK sonuçları çelişkili olduğu için değerlendirmeye alınmadı. Çalışma grubunda RDW yüksekliği ve periferik yaymalarında hipokromi, mikrositoz, anizositoz, poikilositoz saptandı, demir eksikliği ile uyumlu idi. Kontrol grubu ile karşılaştırıldığında anlamlı farklılık bulundu (p < 0.05). Anemi en sık süt çocukluğu döneminde görüldü. Çalışma grubunda bulunan 6-12 ay süt çocukların %44.7'sinde anemi görüldü, kontrol grubundan anlamlı oranda yüksek bulundu (p < 0.05). Anemi görülme oranı yönünden her iki cins arasında farklılık yoktu (p > 0.05). Sonuç olarak, hava kirliliği ile yoğun karşılaşan çocuklarda demir eksikliği anemisi yüksek oranda bulundu. Bu duruma, kirli havada bulunan çeşitli toksik maddelerin özellik de kurşunun yol açabileceği düşünüldü. İnsan sağlığı yönünden olumsuz etkileri olan hava kirliliğinin önlenmesi için acil girişimde bulunulması gerektiği sonucuna varıldı.