İlköğretim din kültürü ve ahlak bilgisi derslerinde ahlaki değerlerin eğitimi ve öğretimi

Abstract

İlköğretim dönemi, çocuğun ahlâkî kimliğinin şekillendiği önemli bir dönemdir. Bu dönemde okul bu şekillenmeyi büyük ölçüde etkilemektedir. Araştırma, Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi derslerindeki ahlâkî değer eğitimi ve öğretimini din eğitimi açısından incelemektedir. Ele alınan problemler şunlardır: Öğrencilerin derste ahlâkla ilgili anlatılanlara ilgileri hangi düzeydedir? Derste ahlâkla ilgili konular nasıl işlenmektedir? Zevkli ve etkili işlenebilmesi konusunda öğrencilerin düşünceleri nelerdir? Öğrencilerin ahlâkî davranışlarında dersin olumlu etkisi var mıdır? Öğrencilerin güzel davranış sergileme ve sergileyememe nedenleri nelerdir? Derse ilgi duymaları ve dersin olumlu etkisinin olduğunu düşünmeleri öğrencilerin ahlâkî yönelimlerini etkilemekte midir? Öğrencilerin, adalet doğruluk, hoşgörü, yardımlaşma ve sözünde durma değerleriyle ilgili tutum ve davranışları nelerdir? Bu problemleri inceleyen araştırma, ahlâk ile ilgili kavramları teorik olarak, ardından bu bilgileri ampirik olarak ele almaktadır. Bu noktada ilköğretim 6. 7. ve 8. sınıflarda öğrenim gören toplam 1025 öğrenciye uygulanan anket sonuçları değerlendirilmektedir. Verilerin kaydedilmesi ve değerlendirilmesinde SPSS programı kullanılmıştır. Hipotezlerde ki-kare (chisquare) test etme tekniği kullanılmıştır. Neticede; öğrencilerin, derse ilgi duydukları, konuları hal-i hazırdan farklı işlemek istedikleri, davranışlarında dinî inançlarının etkisinin olduğu, ahlâkî yönde arkadaşlarından ve televizyondan olumsuz yönde etkilendikleri, derse ilgi duyan ve dersin olumlu etkisinden söz eden öğrencilerin ahlâkî değer kazanımlarının daha yüksek olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Kısacası, öğrencilerin ahlâkî tutum ve davranışlarında Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi dersinin olumlu etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Sonuç bölümünde ise araştırma sonuçları değerlendirilmiştir.

Primary School Education is a very significant period in which the moral identity of child takes shape. School has a great influence over this formation in that period. This research examines the training and the teaching of moral values in the subjects named Religious Culture and Moral Knowledge in terms of religious training. Related to this issue, those problems which have been dealt with are as follows: On which level are the students’ interests in the topics taught and related to the morality during the lesson? Are the topics concerning the morality taught pleasurably and effectively enough in the lesson? What do the students think of the subject-matters being able to be taught delightfully and in an effective way? Do the lessons have a positive influence on the moral behaviour of the students? What are the reasons for students exhibiting approvable behaviour or not being able to do so? Does that the students are interested in the lesson and think of the lessons having positive effects influence their moral tendency? What are the students’ attitudes and behaviour towards the values regarding being fair, honesty, tolerance, helping each other, keeping their promise? The research investigating those problems, first of all, deals with the concepts of morality theoretically and then empirically. In doing so, the results of the questionnaire that was applied to 1025 students being trained in the grades 6, 7, and 8 in the Primary School have been assessed. The results have been analysed by SPSS program. The hypotheses have been checked by the use of chi-square. It has been found out that the students are interested in the lesson, wish that the topic is covered in more different way than it is done at present, their religious beliefs affect their behaviour, they get influenced by their peers and some programmes on television in a negative way, the students interested in the lesson and mentioning of its positive influences have made gains of higher moral values. In brief, it has been concluded that the subjects of Religious Culture and Moral Knowledge have favourable effects on students’ attitudes and behaviour regarding morality. In the chapter Conclusion, the results of the research have been evaluated.