Otobiyografik bellek ve kültürleşme arasındaki ilişki: Çocukluk döneminde göç eden yetişkinlerin benlik yapıları ve çocukluk anıları

Abstract

Otobiyografik anıların kültürel faktörlerden ve toplumsal değişimlerden etkilendiği bilinmektedir. Bu çalışma temel olarak çocukluk döneminde göç yaşamış olan bireylerin ilk çocukluk anılarının bu türden bir deneyim yaşamayan bireylere göre yaş ve anı özelliklerinde farklılık gösterip göstermeyeceğini incelemek üzere planlanmıştır. Araştırmada, göç ve göçe bağlı olarak bireylerin yaşamlarındaki değişimlere (kültürleşme, sosyal kimlik ile özdeşleşme, benlik kurgusu), bastırma ve cinsiyet değişkenlerine odaklanılarak ilk anının yaşı ve fenomenolojik özellikleri incelenmiştir. Araştırma grubunu 1989 yılında aileleri Bulgaristan'dan Bursa'ya göç eden, Bulgaristan doğumlu, göç sırasında 2-6 yaşları arasında ve araştırmanın yapıldığı sırada 25-30 yaşları arasında 53 erkek, 42 kadın toplam 95 göçmen oluşturmaktadır. Karşılaştırma grubunu ise aileleri 1978 yılında Bulgaristan'dan Bursa'ya göç eden, diğer sosyo-demografik özellikleri açısından da araştırma grubuna benzer özelliklere sahip; Türkiye doğumlu 31 erkek, 31 kadın toplam 62 katılımcı oluşturmuştur. Araştırma kapsamında katılımcılar en eski anı ve göç anısı (yalnızca göç yaşayan katılımcılar) ile ilgili paylaşımlarda bulunmuş ardından paylaştıkları anılar üzerine Anı Değerlendirme Formunu, Weinberger Uyum Envanterini, Kültürleşme Tutumları Ölçeğini, Sosyal Kimlik ile Özdeşleşme Ölçeğini, Benlik Kurguları Ölçeğini ve Sosyo-Demografik Bilgi Formunu cevaplamışlardır. Araştırmada çocukluğunda göç eden yetişkinler ilk otobiyografik anılarını göç deneyimi olmayan katılımcılara oranla daha erken yaşlarda hatırlamışlardır. Araştırma toplumsal deneyimlerin ilk anının başlangıç yaşı ve çocukluk amnezisinin sonlanmasına etki edebileceğine dair bulgular sağlamıştır. Bulgular, literatürdeki ilişkili bulgular ve görüşler açısından tartışılmıştır. Son olarak, son bölümde araştırmanın kısıtlılıkları ve gelecek çalışmalar için önerilere yer verilmiştir. Anahtar Sözcükler: İlk otobiyografik anı, çocukluk amnezisi, bastırma, göç, kültürleşme, sosyal kimlik ile özdeşleşme, benlik kurguları

It is known that autobiographical memories are affected from cultural factors and societal transitions. In this study age and phenomenological characteristics of the earliest autobiographical memories were investigated with a comparison between immigrants who immigrated at childhood and individuals who live in a place since they were born. In addition, age and phenomenological characteristics of the earliest autobiographical memories were investigated with a focus on the gender, repression, immigration, self construals, acculturation and social identification based on immigration. The sample consisted of 157 young adults whose ages were 25-30. Research group consisted of 95 immigrants (53 men, 42 women) who were born in Bulgaria and their family immigrated to Turkey in 1989 and whose ages were 2-6 at immigration. Comparison group consists of 62 participants (31 men, 31 women) who were born in Turkey and their family immigrated to Turkey in 1978. Participants told narrative of their earliest childhood memory and first immigration memory they then rated the quality of the earliest childhood memory and immigration memory. And then, participants completed a questionnaire containing Weinberger Adjustment Inventory, Acculturative Attitude Scale, Social Identification Scale, Self-Construal Scale, and socio-demographic information form. The present research explored that the earliest memories were earlier for the people who immigrated at childhood than comparison group. The study contributes memory literature by providing data on how the earliest memory begins and how the childhood amnesia ends through different societal transitions. The results were also discussed in the light of related findings. Lastly, limitations of this research and suggestions for future investigations are also discussed at the final section.