Domates, biber ve patlıcan tohumlarında organik priming uygulamalarının fide kalitesi ve performansı üzerine etkileri

Abstract

Bu çalışmada, domates, biber ve patlıcan tohumlarında, çimlenme ve fide gelişiminin başlangıç aşamalarında kalite ve performansı arttırmak amacıyla, deniz yosunu ekstraktı (DYE) çözeltileri ile yapılan organik priming ve kurutma uygulamalarının kullanım olanakları araştırılmıştır. Rio Grande çeşidi domates, Yalova Yağlık 28 çeşidi biber ve Pala 49 çeşidi patlıcan tohumları sürekli olarak havalandırılan farklı konsantrasyonlardaki (0, 250, 500, 1000 ve 2000 ppm) DYE çözeltilerinde 20°C sıcaklıkta domates ve biber tohumları için 2 gün, patlıcan tohumları için 3 gün süre ile tutulmuşlardır. Hiçbir uygulama görmeyen tohumlar ise kontrol grubu olarak değerlendirilmiştir. Priming uygulamaları sonunda tohumlar yüzeysel olarak kuru hale getirilmiş ve ulaştıkları nem kapsamları hesaplandıktan sonra iki kısma ayrılmıştır. Tohumların yarısı yüzeysel kurutma (P+YK) uygulamalarını takiben hemen çimlendirme testlerine alınmış, diğer yarısı ise, orijinal nem kapsamlarına gelinceye kadar geriye kurutulmuş (P+GK) ve daha sonra çimlendirme testlerine alınmıştır. Denemeler sonucunda, domates, biber ve patlıcan tohumlarının organik priming ve kurutma uygulamalarına olan tepkileri canlılık [normal çimlenme oranı (NÇO)] ve farklı güç [ortalama çimlenme süresi (OÇS), çimlenme indeksi (Çİ), fide güç indeksi (FGİ) ve fide kuru ağırlıkları] parametreleri bazında değerlendirilmiştir. İncelenen tüm parametreler bir arada değerlendirildiğinde, domates, biber ve patlıcan tohumlarının fizyolojik olarak iyileştirilmesinde, üç tür için de en uygun olan protokoller ayrı ayrı belirlenmiştir. Domates tohumları için 500 ppm P+YK ve P+GK; biber tohumları için 1000 ppm P+YK ve 0 ppm P+GK; patlıcan tohumları için ise 0 ppm P+YK ve P+GK uygulamalarına tabi tutulmuş grupların en iyi sonuçları verdiği tespit edilmiştir. Bu çalışmadan elde edilen sonuçlar, organik priming tekniğinin tohumlarda kalite ve performans artışı sağlaması bakımından tohum ve fide endüstrilerine önerilebilir niteliktedir. Ayrıca, bu çalışmanın sonuçlarına dayanarak, İyi Tarım Uygulamaları Yönetmeliği’nde yer alan mevcut prosedürlere “organik priming” adı ile yeni bir tekniğin (ekim öncesi uygulamasının) eklenmesi tamamlayıcı olacak ve çok yönlü fayda sağlayacaktır.

Availability of using organic priming with seaweed extract (SWE) and dehydration treatments were investigated to physiologically improve seedling quality and performance of tomato cv. Rio Grande; pepper cv. Yalova Yağlık 28 and aubergine cv. Pala 49 seeds during germination and early seedling growth. Tomato and pepper seeds were primed for 2 days and aubergine seeds were primed for 3 days at 20°C in continuously aerated SWE solutions (0, 250, 500, 1000 and 2000 ppm). Untreated seeds were evaluated as the control. Following priming treatments, the seeds were surface dried (P+SD) and divided into two sub-groups in each treatment group. First part of the seeds was immediately taken to germination tests. Then, the second part was dried back until the original seed moisture content was reached (P+DB) and then subjected to germination tests. Having completed the experiments, responses of tomato, pepper and aubergine seeds and dehydration treatments were observed on the bases of both viability [normal germination rate (NGR)] and vigour [mean germination time (MGT), germination index (GI), seedling vigour index (SVI) and seedling dry weight] parameters. When the overall data were assessed, optimum protocols that provide physiological enhancement in tomato, pepper and aubergine seeds were determined separately. The best results were obtained from the 500 ppm P+SD and P+DB treatments for tomato seeds; the 1000 ppm P+SD and the 0 ppm P+DB treatments for pepper seeds; the 0 ppm P+SD and P+DB treatments for aubergine seeds. Consequently, the results of these experiments suggested that organic priming with SWE could be used both in seed and seedling industries to improve seed quality and performance. Furthermore, based on the results of this study, the addition of “organic priming” as a new pre-sowing technique to the current procedures of the regulations for Good Agricultural Practices would be a useful strategy from different points of view.