Bursa-İnegöl, Şehitler Köyü Alevi-Bektaşi’lerinde kültürel aktarım sürecinde rol alan müzik pratikleri: Gençlik Kurbanı Cemi

Abstract

Bu araştırmada, Alevi-Bektaşi toplumunda kültürel aktarım sürecinde yer alan müzikal pratiklerin rolüne yönelik tespitler yapılması amaçlanmaktadır. Araştırmanın evrenini Bursa’nın İnegöl ilçesi Şehitler köyünde yaşayan Alevi toplumu, örneklemini ise köyde her yıl düzenlenen “Gençlik Kurbanı Cem” ritüeli oluşturmaktadır. Araştırmada saha çalışması yöntemi kullanılmış, elde edilen veriler katılımcı gözlem, kişisel görüşmeler ve ilgili literatür taramasından sonra bir araya getirilmiştir. Kendi içerisinde dört bölümden oluşan bu araştırmanın birinci bölümünde, kuramsal çerçeveyi oluşturan Alevilik, kültür, kültürleme, kültürel aktarım, kültürel bellek ve kurban gibi kavramlar hakkındaki teorilere ve görüşlere yer verilmiştir. Araştırma sahasını oluşturan Şehitler köyü, demografik ve kültürel özellikleri bağlamında ikinci bölümde incelenmiştir. Üçüncü bölümde Cem ritüelleri, müzikal yapı, nefes kavramı ve kültürel aktarımın önemli öznesini oluşturan kadın nefesleri ele alındıktan sonra tezin son bölümü olan dördüncü bölümde ise, doğal bir kültürel aktarım ortamı ve uygulaması olarak ele alınan “Gençlik Kurbanı Cemi”nin içeriği ve uygulama biçimi hakkında bilgilere yer verilmiştir. Araştırmanın sonuç bölümünde ise, tespit edilen veriler maddeler halinde sıralanmıştır. Ayrıca ekler kısmında sahada derlenen “Şıh Semahı” isimli ezginin notasına, kadınların seslendirmiş oldukları nefeslerin sözlerine ve konuyla ilgili çeşitli terimlerin açıklamalarına yer verilmiştir.

In the research, is aimed to make determinations about the role of musical practices in the cultural transfer process in Alevi-Bektashi society. The universe of research is constitute Alevi community living in Şehitler village of İnegöl district of Bursa, the sample is constitute “Youth Victim Cem” ritual organize every year in the village. In the research was brought together after from literature review related and personal interviews, participant observation the data obtained and used fieldwork method. İn the first part of this research consist from four parts in own is given place views and theories about concepts such as victim and cultural memory, cultural transmission, culturing, culture, Alevism constituent theoretical framework. Şehitler village which forms the research area examined in the second chapter in the context of properties cultural and demographic. In the third chapter after handled female breaths constitutes the important subject of cultural transmission and breath concept, musical structure, Cem rituals, in the fourth part the last part of the thesis is given place information about the application format and content of “Youth Victim Cem” handled as application and environment cultural transfer a natural. In the conclusion part of the research, sorted to in case of substances data of identify. Also appendices part is given place explanations of various terms related to the subject and the words of the breaths voiced by women, to note of the melody named “Şıh Semahı” compiled in the field.