Kurumsallaşma sürecinde muhasebe denetiminin rolü ve Azerbaycan uygulaması

Abstract

Küreselleşmenin etkisiyle kuruluşların yönetim sürecinde bazı değişmeler olmaktadır. Kuruluşlardaki tüm işlerin kurum sahibi tarafından yapılmayıp uzman kişilere yönlendirilmesi gibi genel tanımlara sahip kurumsallaşma kavramı bu değişimlerin bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Kurumsallaşma anlayışından hareketle şirketlerin devamlılığının sağlanmasında ve rekabet etmesinde önemli paya sahip olan kurumsal yönetim; çıkar grupların tüm haklarının korunması yönünde yapılan uygulamalar tümüdür. Kurumsallaşma kavramının ilgilendiği ve ilişki içerisinde olduğu konulardan biri muhasebe denetimidir. İşletmelerin kurumsal itibar ve güvenin oluşturulmasında, kurumsal yönetim ilkelerinin başarılı olarak uygulanmasında denetim faaliyetleri çok önemli bir yer tutmaktadır. Şirketlerde, kurumsallaşma sürecine işlevsellik kazandırılması kapsamında, denetim faaliyetleri son derece önem arz etmektedir. Bu çalışmanın amacı, kurumsal yönetim ve denetimin önemini; kurumsallaşma sürecine geçişin işletmelere yaptığı katkıları ve muhasebe denetiminin kurumsallaşma sürecindeki rolünü açıklamaktır. Üç bölümden oluşan çalışmada kurumsallaşma, kurumsal yönetim ve muhasebe denetiminin temel noktalarına değinilmiştir. Azerbaycan‟da denetimin gelişiminin kuramsal olarak incelenmesinden sonra kurumsallaşma ve muhasebe denetimiyle ilgili Azerbaycan‟da özel bir kurumsal şirket ve yerli bağımsız denetim şirketinde yapılmış olan uygulama çalışmasına yer verilmiştir. Değerlendirme sonucunda kurumsallaşmanın sürecinin işletmeye sağladığı yararlara yer verilmiş ve Azerbaycan‟da hizmet veren bir şirket üzerinden muhasebe denetiminin bu süreçte rolüne yer verilmiştir.

Some changes take place in the management process of organizations with the effect of globalization. The notion of institutionalization, which has general definitions such as the fact that all works in the organizations are not done by the owner of the institution and directed to experts, has emerged as a result of these changes. From the point of institutionalization expression, corporate governance; which has an important role in ensuring the continuity of the companies and interest groups to protect all rights. One of the issues in which the concept of institutionalization is concerned and related accounting audit. In the establishment of corporate reputation and trust, auditing activities play a very important role in the successful implementation of corporate governance principles. In the context of providing functionality to the institutionalization process in companies, audit activities are of great importance. The iv purpose of this study is to determine the importance of corporate governance and audit; to explain the contribution of the transition to the institutionalization process and the role of accounting audit in the process of institutionalization. The three-part study focuses on the basic aspects of institutionalization, corporate governance and accounting. After the theoretical examination of the development of the audit in Azerbaijan, the implementation work on the institutionalization and accounting audit in Azerbaijan was carried out in a private corporate company and domestic independent audit company. As a result of the evaluation, the benefits of the process of institutionalization are given to the enterprise and the role of accounting audit in this process has been included by a company serving in Azerbaijan.