Türkiye'de belediye şirketleri ve Bursa Büyükşehir Belediyesi şirketlerinin mali açıdan değerlendirmesi

Abstract

Günümüzde yerelleşme sürecinin beraberinde getirdiği olgulardan biri belediye şirketleridir. Belediye şirketleri, özel hukuk tüzel kişiliğine göre kurulan ve genellikle de belediyeler tarafından yönetilen kuruluşları ifade eder. Söz konusu şirketlerin çoğunlukla ortaklık hisselerinin tamamı doğrudan ya da dolaylı olarak belediye idarelerine ait olmaktadır. Şirketler ticaret kanunları çerçevesinde genellikle anonim ya da limited şirket türünde kurulmaktadır. Şirketler hemen her alanda ticari faaliyette bulunmaktadır. Şirketlerin özellikle de kentsel kalkınma, çevre, ulaşım ve enerji alanlarında faaliyet gösterdikleri görülmektedir. Tezde belediye şirketleri, kuruluş amacı, faaliyet alanı, hukuki dayanakları gibi idari yönlerden incelenmekte ve Bursa Büyükşehir Belediyesi şirketleri mali açıdan değerlendirilmektedir. Tezde özel hukuk tüzel kişisi olarak belediye şirketlerinin büyükşehir belediyelerine oranla oldukça yüksek tutarda kamu kaynağı kullandıkları, sayıca önemli düzeyde personel istihdam ettikleri görülmüştür. Ayrıca belediye şirketlerinin yerel kamu hizmetlerini, kamusal denetim mekanizmalarından uzaklaşarak sunmanın bir aracı haline geldiği, bu nedenle önemli bir mali sorun alanı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

One of results of localization period today is municipal corporations. Municipal corporations refer to institutions which are established in accordance with legal entity of private law wihch work under the unicipal administrations. Usually, partner's interest of those corporations directly or indirectly belong to municipal administrations. Those corporations are mostly established as private or stock corporations within framework of commercial legislation. Corporations are engaged in almost all types of commmercial activities. These corporations have active roles especially in the fields of urban development, environment, transportation and energy. İn this paper,the reason why municipal corporations have been established, their areas of activity and legal bases are analyzed and corporations of Bursa Metropolitan Municipality are financially evaluated. It has been seen in this paper that compared to metropolitian municipalities, as legal entity of private law, municipal corporations use high amount of public resource and employ great number of staff. Moreover, it has been stated in this paper that since the local public services of municipal corporations work without the influence of public auditing mechanism, they form a large body of financial problem.