İsmail Hakkî Bursevî’nin Fevâid Mecmûası üzerine bir inceleme (Transkripsiyonlu metin)

Abstract

Çalışmada Bursa İnebey Yazma Eserler Kütüphanesi Genel nr. 87’de kayıtlı İsmail Hakkî Bursevî’ye ait 1131 tarihinde ikmâl edilmiş müellif nüshası mecmûa, Fevâid Mecmûası adıyla, çeviriyazıyla günümüz alfabesine aktarılmıştır. Eserin değerlendirilebilmesi için devrin şartları, müellifin hayatı, edebî yönü ve eserleri yapılan pek çok çalışmada genişçe ele alındığından bu çalışmada ana hatlarıyla sunulmuştur. Farklı nesir örnekleri yanında nazım şekilleri ve türleri bakımından oldukça zengin bir muhtevaya sahip Fevâid Mecmûası’nın dış ve iç yapısı incelenmiş, eser fevaid ve güfte mecmûası olarak ele alınmıştır. Mecmûaların tasnifine dair bazı görüşler araştırılmış, mecmûaların edebiyat ve kültür tarihine olan katkılarından bahsedilmiştir. Mecmûadaki pek çok metnin yanında tarih manzumeleri, dinî hayata dair yer, zaman ve kişilerle ilgili şiirler, devrin sosyokültürel hayatı ve müellifin bakış açısı hakkînda somut ipuçları ve Bursevî’nin tasavvufi görüşlerine dair malumatlar vermektedir. Yine mecmûada Bursevî’nin varidatları yer almakla birlikte mûsikî makâmları fihristi de bulunması dolayısıyla bestelenmeye müsait güfteleri hâizdir. Eser manzum-mensur karışık yapıda bulunmaktadır ve eserin mensur ksmı başka bir yüksek lisans tezine konu olmuştur. Dolayısıyla çalışma itibariyle yarım kalan bir eseri tamamlamaya çalışmak, ilk hedeflerimiz arasındadır. Hepsinden ziyade, her bir edebî eserin incelenmesinin edebiyat tarihimizde mühim bir boşluğu dolduracağı muhakkaktır.

In this study, the editorial copy of İsmail Hakkı Bursevi, registered in Bursa Inebey Manuscript Library General Number 87, which was completed in 1131, was translated into current language under the name of Fevaid Mecmuası (Fevaid Journal). Since the conditions of the period, the author's life, literary aspect, and his works have been discussed extensively in many studies conducted before, these mentioned topics outlined in this study. Besides the different prose examples, the external and internal structure of the Fevaid Mecmua, which has a very rich content in terms of verse forms and genres, was examined and considered as fevaid (benefits) and lyrics. Some views about the classification of magazines were investigated and their contributions to the history of literature and culture were mentioned. Again, the magazine contains Bursevi's revenues and lyrics, which are suitable to be composed due to the presence of the musical mode index. In addition to many texts in the journal, history poems give concrete clues about a place, time and people concerning with religious life besides the socio-cultural life of the period and the author's point of view and refer information about Bursevi's mystical views. The work has a mixed structure consisting of verse and prose and the prose part of the work has been the subject of another master thesis. Therefore, trying to complete an unfinished piece of work is among our first goals. Above all, the study of each literary work will certainly fill an important gap in our history of literature.