Kente yeni eklemlenen bir alan olan Soğanlı'da toplumsal cinsiyet bağlamında kadın kimliğinin oluşum süreci

Abstract

Bu çalışmada toplumsal cinsiyet kavramının, kente yeni eklemlenen bir alanda yaşayan kadınların, kimlik oluşturma süreçlerinde ne ölçüde etkili olduğu ve bu kadınlarla anneleri arasındaki toplumsal cinsiyet uygulamalarına ilişkin geçişliliğin ne düzeyde olduğu tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda öncelikle tarihsel süreç içinde kadının toplumsal konumundaki değişimler ve toplumsal cinsiyetçi yaklaşımlar ele alınmıştır. Konunun Türkiye özelindeki gelişiminde, Cumhuriyet Türkiye'sinde kadının kamusal alana girişi incelenmiştir. Alan araştırmasına geçmeden önce, 1950'li yıllarda başlayan ve takip eden yıllarda devam eden Türkiye'deki göç ve gecekondulaşma olguları ele alınmıştır. Alan çalışmasının kente yeni eklemlenen bir alanda yapılıyor olması göç ve gecekondulaşma olgularına ilişkin bilgilendirmeyi gerekli kılmıştır. Toplumsal cinsiyetçi uygulamaların, alt gelir grubuna dahil geleneksel aile yapısı içinde daha yaygın olduğu düşünülerek, bu yapı içinde yaşayan kadının ele alınmasının daha net bir sonuç ortaya koyması muhtemel görülmüş ve bu nedenle Soğanlı gibi kente yeni eklemlenen bir mahalle araştırma mekanı olarak seçilmiştir. Çalışmaya örneklem grubunun seçilmesiyle başlanmıştır. Eşleri yerleşik bir iş sahibi, anneleri sağ ve ulaşılabilir olan 15 kişilik kızlar grubu ile 15 kişilik anneler grubu örneklem grubu olarak tespit edilmiştir. Her iki grupla da derinlemesine analize dayalı görüşmeler yapılmıştır. Annelere kızlar aracılığıyla ulaşılmıştır. Annelerin bir kısmı kızlarına yakın mahallelerde, bir kısmı da hale köylerde ikamet etmektedirler. Kızlar ve anneler arasındaki toplumsal cinsiyetçi uygulamalara ilişkin farklar görüşmelerde bulunmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda kadınlara görüşme formu aracılığıyla sorular yöneltilmiştir. Elde edilen gözlem ve bulgular araştırmada yer almıştır. Buna göre; gecekondu kadını henüz bir çok alanda kente eklemlenememiş, bir çok konuda erkeğine bağımlı ve eğitimsiz durumdadır. Annelerle kızlar arasında toplumsal cinsiyetçi uygulamalara ilişkin çok bariz bir fark olmamakla birilikte yine de farklılıklar mevcuttur. Kızlar grubunun yani ikinci kuşak göçmenlerin, annelerine oranla daha iyi bir konum içinde olduğu söylenebilir.

This study investigated the effect of social gender concept on the identity configuration process of the women, living in a recently integrated area of a city; and the level of transition related with the social gendeer applications between these women and their mother. In this context, first the changes in the woman's social position within the historical period and the social gender related approaches were handled. The enrollment of woman to the public area in the Republic Of Turkey was investigated within the framework of the subjects development particularly in Turkey. Before passing throgh the field research the concepts of migration and urban squatter in Turkey which aroused in 1950' s and continued the following years were handled. Since the research was being carried out in on area which was recently integrated to a city, it was curicial to be acknowledged about the concepts of migration and urban squatter. As it was throught that social gender related applications are more common within the traditional family structure that belongs to narrow income group, it was foreseen that handling the position of the woman living in that structure would give more objective result. Thus a district like Soğanlı which has recently integrated to a city was chosen as a field for research. The research started by determining the sample group. The sample group was determined as fifteen mothers and fifteen daughters whose husband has a permanent job and whose mothers were alive and reachable. Both groups were interviewed in order to analyse throughly. Mothers were contacted via their daughters. Some of the mothers are still living in districts close to their daughters ande some of them are living in villages. The differences related with the social gender applications between the daughters and the mothers were interviewed throgh interview forms. Tthe obtained observations and findings took place in the research. According to these observations and findings woman living in urban squatter couldn't managed to join the city life in most of the domains and uneducated and still dependent to her husband in a lot of matters. Although there isn't much difference between the mothers and their daughters related social gender applications still some differences exist. The group of daughters namely tehe second generation immigrants, can said to be in a better position compared to their mothers.