Bursa yöresi sığırlarında bit enfektasyonunun yaygınlığı ve etken türler

Abstract

Enfeste sığırların Linn, 1758, %23.78'inde %3.26'sında Solenopotes %1.30'unda Haematopinus Nisan 1991 ile Mayıs 1992 tarihleri arasında. Bursa iline bağlı 15 ilçenin 34 köyüne gidilerek toplam 1872 sığır bl I; enfestasyonu yönünden muayene edilmiş, %16.40'ı bitlerle enfeste bulunmuştur. %62.54'ünde Bovicola bovis Linognathus vituli Linn, 1758, capillatus Enderlein, 1904, quadripertusus Fahrenholz, 1916, %5. 21 'inde B. bovis + L. vituli, %1. 95 'inde B. bovis + S. capillatus, %0.33'ünde L. vituli + S. capillatus, %0.33'ünde L. vituli + H. quadripertusus, %1.30'unda B. bovis + L. vituli + S. capillatus saptanmış, ayrıca sığırların %90.88'inin tek, %7.82'sinin iki, %1.30'unun üç bit türüyle enfeste oldukları tesbit edilmiştir. Enfeste sığırların çoğunluğunda hafif derecede enfestasyon gözlenmiş, özellikle L. vituli de bu oran %74.8'e yükselmiş olup, bütün türler için orta şiddetteki enfestasyon oranları ortalama %25 civarında bulunmuş, şiddetli enfestasyon oranları ise düşük düzeyde tesbit edilmiştir. Enfestasyonun yaygınlığı Holştayn ve melezlerinde %20. 49, Esmerlerde %10. 42, Yerlilerde %12.10 oranlarında görülmüştür. Bit enfestasyonlarının yaşlara göre dağılımı ise 15 gün - 6 ay arasmdakilerde %36. 42, 6 ay - 2 yaş arasındaki- lerde %22.75, 2-6 yaş arasındakilerde %8.85, 6 yaş ve yukarısındakilerde %3. 21 oranlarında bulunmuştur. B.bovis ve L.vituli'nin daha çok iki yaşına kadar olan sığırlarda, S.capillatus un ise 2-6 yaş arasındakilerde daha yaygın olduğu görülmüştür. Enfestasyon oranı dişi sığırlar arasında %13.71, erkek sığırlar arasında %25.29 olarak tesbit edilmiştir.

Totally 1872 cattle in 34 villages of Bursa province were examined for lice infestations between April 1991 and May 1992. 16.40% of the cattle were found to be infested with four lice species. Bovicola bovis was dedected as single species in 62.54 persent of the cases, and fallowed by Linognathus vituli 23.78%, Solenopotes capillatus 3.26%, and Haematopinus quadripertusus 1.30%. Mix infestations were observed in small proportions as; B.bovis + L. vituli 5.21%, B.bovis + S. capillatus 1.95%, L. vituli + S. capillatus 0.33%, L. vituli + H. quadripertusus 0.33%, L. vituli + H. quadripertusus 0.33% and B.bovis + L. vituli + S. capillatus 0.33%. Infestations with one, two or three species were encountered in 90.88, 7.82 and 1.30 percents of the cases, respectively. Most of the infestations, especially caused by L. vituli (74.8%) were not severe. A quarter of the infestations was in middle degree for all species. And, only few cases were evaluated as severe. Incidences of infestation were 20. 49% in Holstein and cross breeds, 10.42% in Brown originated cattle and 12.10% in Turkish local Native cattle. According to the age groups, infestation rates were 36.42% in 15 days - 6 months old cattle, 22.75% in 6 months - 2 years old group, 8.85% in 2-6 years old cattle and 3.21% inB. bovis and L.vituli were generally observed in cattle up to 2 years old, but, S.capillatus were dedected dominantly in 2-6 years old group. Enfestation was observed at the rate of 13.71% in females and 25.29% in males.