Toplam bekleme süresini enküçükleme amaçlı bir araç rotalama problemi

Abstract

Bu çalışmada yeni bir araç rotalama problemi (ARP) tanıtılmaktadır. Problem Türkiye’de şehirlerarası yolcu taşıyan bir firmanın işlerinin daha iyi yönetilmesi amacıyla yapılan araştırmada ortaya çıkmıştır. Diğer ARP’lerden farkı amaç fonksiyonundan kaynaklanmaktadır. Problemde; çalıştıkça para kazanabilen araçların, bekleme sürelerinin (aylak zaman) en aza indirilmesi amaçlanmaktadır. Önceki problemlerle karşılaştırıldığında, araçların az çalışması değil çok çalışması- bazen en kısa yol yerine daha uzun yolu tercih etmeleri önerilebilir. Diğer iki farkı da kısıtlarla ilgilidir; Bazı coğrafi noktalar birden fazla ziyaret edilmelidir ve alt tur oluşturulmasına izin verilebilir. Problem; birçok gemi, uçak, karayolu taşımacılık şirketi için geçerlidir. Bazı imalat firmalarında otomatik kontrollü araçların fabrika içinde yaptıkları turlar, iş sırlama problemleri de bu çerçevede ele alınıp iyileştirilebilir. Gelecekte sürücüler için yasal kısıtlamaların olmadığı otomatik kontrollü insansız araçların daha iyi işletilmesine de uygulanabilir. Aylak sürenin düşürülmesi neticesinde beklentilerden biri işlemlerin daha az sayıda araçla gerçekleştirilir olmasıdır. Problem için geliştirilecek çözümler; araç sayısı, filo yönetimi, servis-bakım maliyetleri, bilet fiyatları, karbon salınımı, israfın azalması, refahın artması gibi doğrudan, dolaylı etkilere yol açabilecektir.

In this study, a new VRP problem is to be introduced. This problem was realized according to manage the route operations of a company carrying long-distance passengers by bus in Turkey. The differences of the problem from the other VRP firstly comes from its objective function. It suggests that vehicles should work more because they could make profit during they work. So the objective function of the problem should be defined as to minimize the sum of idle time of those vehicles. To the contrary of VRP problems which are examined for now, vehicles should work more and sometimes they should prefer long distance route also. Other two differences are related with constraints: Some locations should be visited more than once for different time points and sub-tours could be allowed to occur in some situations. This problem can be observed in many transport companies, Autonomous unmanned vehicles for future drives and to route automatic controlled vehicles. The solutions developed for the problem may lead directly or indirectly to reduce the number of vehicles, carbon emissions, ticket prices, wastes, the cost of fleet management, service-maintenance, and to increase prosperity for the world.